Norveç sahnesinin son 10 yıldaki en önemli gruplarından biri hâline gelen DJEVEL’i benzerlerinden ayıran başlıca özellik, bu adamların gerçekten de 1995-2000 arasında çıkmış olsalar klasik olarak kabul edilecek albümler yazıyor olmaları. Şöyle bir düşününce, black metal ve doksanların ikinci yarısı dendiğinde akla gelen demirbaş grupların klasikleşmiş albümlerindeki havayı, atmosferi, rengi sonuna kadar yansıtan bir prodüksiyona ve beste kabiliyetine sahipler. Bunu sadece belli bir dönemin günümüze yansıtılması noktasında da yapmıyorlar. Sanki DJEVEL 2009’da değil de 1994’te kurulan bir grupmuş ve sanki o yıllarda yazılıp kaydedilmiş ancak bir sebepten yayınlanmamış, bir şekilde kaybolmuş kayıtları bugün bizlere sunuyor gibiler.

Bu nostaljik ve özüne sadık yaklaşıma sahip başka gruplar da var. Pek çok grup var. Ancak DJEVEL, kadrosunda Faust’u barındırmasından mıdır başka bir sebepten midir bilmem bana diğer sayısız gruptan daha fazla hissettiriyor bunu. 13 dakikalık açılış şarkısı “Naar taaken tetner”i 1996’da çıkmış bir Norveç black metali başyapıtına koyun, zerre sırıtmayacağı konusunda garanti verebilirim. Öylesine hissiyatlı bir black metal yapıyorlar, şarkılarını o kadar hissettirerek şekillendiriyorlar ki diyorsunuz bu adamlar ya bu işin okulunu okumuşlar ya da çocukken black metal kazanına düşmüşler.

Bu işin bir okulu olmadığından ve bu iş dinleyerek ve çalarak öğrenildiğinden esasında DJEVEL’in dersini çok iyi çalıştığı zaten ilk albümlerinden itibaren belli oluyor. Black metal gibi görece statik, hissiyatı ve icra tarafı az çok belli, yenilik yapmasanız da geniş kitlelerce kabul gören, gelenek tarafı baskın türler aslında bir yandan da tuzaklar doğurur icracılarına. Black metal oyununu kurallarına göre oynadığınızda ve türün bayrağını düşürmeyen işler yaptığınızda takdir görebilir, belli oranda başarılı sayılabilirsiniz. Ne var ki bu durum muadilinizin de çok olmasına sebep olur ve ayrıştırılır olmanız, uzun ömürlü işler ortaya koymanız zorlaşır. DJEVEL gibi, BYTHOS gibi nadir gruplar ise bunu bir üst seviyeye çıkarıp işin matematiğini, tekniğini aşar ve olayı manevi bir boyuta çıkarmayı başarırlar. Onları dinlerken hem bu sanatın özünü içinizde hissedersiniz hem de yukarıda bahsettiğim ve şu an uydurduğum “novum desiderium”, yani “yeni nostalji” tarzı bir hisle dolarsınız. İşte DJEVEL bu yüzden önemli, işte bu yüzden günümüz black metalinin en önemli gruplarından biri.

“Naa skrider natten sort”, DJEVEL’in her zaman yaptığı gibi bir önceki albümün havasını devam ettiren ancak üzerine farklı bir şeyler koyan yaklaşımını sürdürüyor. Albümü dinlerken çok aşina olduğunuz, sanki daha önce duyduğunuz şeyler duyduğunuzu hissediyorsunuz ancak bu kesinlikle bir kendini tekrar etme veya cepten yeme noktasında gerçekleşmiyor. Bahsettiğim bu nostalji hissi de zaten buradan geliyor. Bu adamlar zamanında içimize işlemiş şeyleri yine zamanında yapılmışçasına bir özüne sadakat ile, otantiklik ile sunuyorlar. Bu albüm özelinde konuşursak, DJEVEL “Naa skrider natten sort”ta bariz şekilde işin atmosfer tarafına yükleniyor ve bunu da yine black metalin özüne sadık synth’lerle, klavye altyapılarıyla yapıyorlar.

Bunu da son derece dengeli bir şekilde yapıyorlar. Upuzun şarkıların zerre sıkmaması bir yana, uyguladıkları basit ama etkili fikirlerle her bir şarkının bir şekilde öne çıkmasını ve akıllarda yer etmesini sağlıyorlar. Bu yeri geliyor akustik gitarlarla oluyor yeri geliyor DJEVEL’in alametifarikalarından birine dönüşen chant vokallerle gerçekleşiyor. Kesin olansa bunların hepsinin sanki gerçekten de 25-30 yıl önce bestelenmiş izlenimi vermesi. Günümüzde bundan 30 yıl önce yaptığı ve herkesi kendine hayran bıraktıran müziği yapmaya çalışıp o hissi yakalayamayan bir dolu grup var ve DJEVEL sadece 13 yıl önce kurulmuş olmasına rağmen çok da eskilerin atmosferini yakalamayı bir şekilde başarıyor. Şarkılar özelinde ayrı ayrı konuşmaya veya işin teknik taraflarına çok girmeye bence gerek yok. “Black metal nedir?”, “black metal nasıl yapılır?”, hatta biraz daha cüretkâr yaklaşırsam “black metal nasıl olmalıdır?” sorularına yanıt aranıyorsa, cevap anahtarının en üstlerinde şüphesiz ki DJEVEL görülecektir.

Yazının başlığı yeterince açıklayıcı diye düşünüyorum. DJEVEL çok uzun zamandır dünyanın en iyi black metal gruplarından biri ve “Naa skrider natten sort”la da zaten şahane olan diskografilerine nefis bir ekleme yapıyorlar. Yılın en iyi black metal albümlerinden biri olduğunu söylemeye bile gerek olmadığından, yıl sonu listelerinde sıkça göreceğimizi tahmin ettiğimi söyleyerek yavaştan yazıyı noktalıyorum.

Bana deseler ki 2000 sonrasında kurulmuş, günümüzde müzik yapan bir grubu doksanlara ışınlayacaksın ve bugün yaptıkları albümleri doksanlarda çıkarıp o yılların en iyiler listelerini değiştirecekler, sanırım pek de düşünmeden DJEVEL’i seçerim. DISSECTION’ın, EMPEROR’ın, IMMORTAL’ın, SACRAMENTUM’un, LORD BELIAL’ın ve benzerlerinin doksanlarda çıkan o klasikleşmiş mavi kapaklı albümleri var ya hani, alın “Naa skrider natten sort”u onların arasına koyun. Birileri tarafından yadırganırsa ben de bir şey bilmiyorum.