dust

İzlanda’nın black metal sahnesi artık hepimizin malumu. Aslında sayıca az ama saygı uyandıracak ölçüde üretken ve yenilikçi bir grup müzisyenin birbiriyle el ele vererek yarattığı özgün black metal kültürü, bu küçük ada ülkesinin ismini sıkça anmamıza sebep oluyor. Bugün de bu kültürden çıkan nadide gruplardan ANDAVALD’ın şimdilik tek albümü olan 2019 çıkışlı Undir skyggðarhaldi’yi konuşacağız.

Öncelikle grupla ilgili birkaç şeyi belirtmekte fayda görüyorum. MISÞYRMING’in ana elemanı olan ve severek dinlediğimiz birçok oluşumda önemli roller üstlenen D.G., bu albümün de kaydını ve miks/master’ını yapmış. Grupta 6 kişi var ve pek tanındık isimler değiller, çoğunun ilk grubu da bu zaten.

Bir diğer önemli mevzu da şu: “Andavald”, grubun Metallum sayfasına göre “kötü ruhların etkisi altında olma durumu”nu tarif eden antik İzlandaca bir kelimeymiş. Yani Türkçe düşündüğümüzde talihsiz görünebilecek bu isim seçimi aslında gayet yerinde.

ANDAVALD, bu müziğin arkasındaki kişilerin akıl sağlığına ya da bu dünyayla bağlantılarına dair sorgulamalara sebep olabilecek kadar insanlıktan çıkmış uğursuz bir müzik yapıyor. Albümde kendilerinin İzlandalı olduğunu ele veren çeşitli emareler mevcut olsa da genel olarak tarzları oranın diğer gruplarına benzemiyor. Bu da elemanların başka yerlerde çalmamış olmasıyla açıklanabilecek bir durumdur belki de.

Bahsettiğim huzursuz, boğucu, şizofrenik atmosferin yaratılmasında grubun vokalisti Íris Úlfrún’un emeği gerçekten çok büyük. Delirmiş birisinin gördükleri karşısındaki çaresizliğini andıran ağlamaklı kükreyişleri ve Hugklofnun’daki ürkütücü kahkahaları gibi çeşitli eklemeleriyle grubun en önemli elemanı konumunda olduğunu düşünüyorum. Hatta şöyle ilginç bir bilgi de var ki adam o kahkahalardan sonra hastaneye kaldırılmış. Bana OCTOBER TIDE’ın fazla duygudan bayılan vokalistini anımsattığı için bu bilgiye sırıtmaktan başka bir tepki veremedim maalesef. Ancak grubun diğer elemanları da albümün yapımı sırasında çok zorlu bir süreçten geçtiklerini, üyelerden “en az” üçünün mesleklerini kaybettiklerini, ortadaki müziğin aslında kolektif bir çıldırışın ürünü olduğuna dair konuşmuşlar. Kolpa yapmadıklarına inanıyorum açıkçası. Konuya dair son olarak şunu da ekleyeyim, D.G. de 2023′te katıldığı bir podcastte “vokal kayıtları, (ben de dahil) o sırada odada bulunan herkes için yıkıcı bir deneyimdi” diyor. Siz düşünün artık.

Gitaristler tahmin edilebileceği üzere dezonant riffler üzerinden yürüyor ve yavaş-orta tempolarda çalarak bir ritüel havası yaratıyorlar. Basçı arkadaşın güzel bölümleri var, neyse ki mikste ona da duyulacak şekilde yer verilmiş. Davulcunun performansı da gayet başarılı olmakla birlikte öne çıkan bir yanının olmadığını söyleyebilirim. Ancak onu suçladığım düşünülmesin. Aslında herkesin ne yaptığından ayrı ayrı bahsetmek bile gereksiz çünkü bu albüm genel olarak -uzunca değindiğim vokalist istisnasıyla birlikte- bireysel performanslarla öne çıkmaya çalışmıyor. Kendisini icra edenlerden soyutlanmış bir müzik var. Ezoterik sembolizme bulanmış albüm kapağı da bu açıdan bakınca anlam kazanıyor.

“Undir skyggðarhaldi”, tekinsiz gruplardan hoşlanan herkesin beğenerek dinleyeceğini düşündüğüm bir çalışma. Streaming platformlarında bulunan üçer dakikalık intro ve outro parçalarını saymazsak toplamda 30 dakikalık üç ana parçayla hedeflediği ruh halini çok etkileyici bir şekilde dinleyiciye aktarıyor. SVARTIDAUÐI gaddarlığından ziyade black metalin daha hipnotik (ama arka plan gürültüsüne dönüşecek kadar da hareketsiz olmayan) taraflarından bir müzik beklentisiyle girerseniz sevmeme ihtimaliniz neredeyse yok.