Neden, nasıl oluyor bilmiyorum ama bazı albümler size çok iyi olduklarını ilk dakikadan, ilk şarkının nakaratından hissettirebiliyor ve albüm bittiğinde de bu hissinizde ne kadar haklı olduğunuzu size gösterebiliyorlar. Ya daha önce duymadığınız bir nota dizilimine sahip bir vokal melodisi ya gitarın ya da başka türlü bir enstrümanın müziğe kattığı sıra dışı bir şey sizi böyle düşünmeye itiyor.

Bazı albümler de var ki bırakın nakaratı, bırakın ilk şarkıyı, sunduğu ilk fikirden yılın en önemli işlerinden birini dinlediğinizi anlamanızı sağlayacak düzeyde bambaşka bir boyutta oluyor. Bunu hissetmenizi değil; fark etmenizi, anlamanızı sağlıyor.

İskoç avangart/progresif black metal grubu ASHENSPIRE “Hostile Architecture” ile işte tam olarak bunu yapıyor. Grubun adını 2017’de çıkan ilk albümleri “Speak Not of the Laudanum Quandary”yle birlikte duymuş, albümü de dinlemiş ancak ne sebepten bilmem incelememiştim. Açıkçası yeni albümleri “Hostile Architecture”ın çıktığından da geçen hafta haberim oldu ve sitemizin sakinlerinden Emre Görür’ün de hemen akabinde albümden bahsetmesiyle ilk yorumlayacağım albümlerden biri olarak kritik programındaki yerini aldı.

Nasıl almasın ki zaten? ASHENSPIRE öylesine nevi şahsına münhasır bir müzik yapıyor ki beslendiği veya referans gösterebileceğimiz gruplar olmasına rağmen bunları neredeyse yok hükmünde bırakıyor ve müthiş cüretkâr bir yaklaşımla avangart black metal denen şeyin sağını solunu eğip büküyor, ortaya ciddi anlamda benzeri pek de olmayan bir şey çıkarıyor.

Bu benzersizliği sağlayan başlıca şey tartışmasız şekilde grubun hem vokalistliğini yapan hem de davullarını çalan Alasdair Dunn’ın vokalleri. Hiçbir şekilde black metale özgü bir vokal yapmayan Dunn, Birleşik Krallık’tan olduğunu hissettiren ve asla mükemmellik arayışında olmayan bir vokal anlayışıyla ASHENSPIRE’ı bambaşka bir noktaya taşıyor. Çok etkin kullanılan saksafon ve kemanın da devasa rol üstlendiği albümde gerçekten de başka herhangi bir gruptan duyamayacağınız türde fikirlerle karşılaşmanız gayet olası. Albüme şöyle bir bakıyorum da “Apathy as Arsenic Lethargy as Lead” gibi bir şarkıyı başka hangi grup yazabilir, aklıma kimse gelmiyor.

ASHENSPIRE müziğinin merkezini oluşturduğu için daha derinlemesine girmek gerekirse, Dunn’ın vokallerini BEHEMOTH’un “O Father O Satan O Sun” şarkısında Nergal’in “O Lion-Serpent Sun, The Beast that whirlest forth, a thunder- bolt, begetter of Life! Thou that flowest! Thou that goest! Thou Satan-Sun Hadith that goest without Will! Thou Air! Breath! Spirit! Thou without bound or bond! Thou Essence, Air Swift-streaming, Elasticity! Thou Wanderer, Father of All! Thou Wanderer, Spirit of All!” dediği bölümdeki konuşma vokallerine benzetebiliriz. Dunn da Nergal’in o tarz konuşmalı, vaaz vermeli kısımlardaki vurgulu, didaktik vokal karakterine yakın bir performans sunuyor.

Albümde neredeyse hiç şarkı söylenmiyor ve tamamen bu tarz bir “söylev” üzerinden ilerliyor. Ses rengi ve müziğin karanlığı açısından baktığımda ASHENSPIRE’ı belli açılardan AKECOCKE’ye, bazı açılardan A FOREST OF STARS’a, pek çok açıdansa IMPERIAL TRIUMPHANT’a yakın gördüğümü söyleyebilirim. Vokaller (“konuşmalar”, “haykırışlar” da diyebiliriz) AKERCOCKE’nin clean vokallerine yakın bir ses rengiyle sunulurken, müziğin genel yapısı da A FOREST OF STARS’vari bir özgünlük ile IMPERIAL TRIUMPHANT’vari bir şizofreni arasında konumlanıyor.

Ren & Stimpy çizgi filmini iyi bilen şanslı azınlıktaysanız, işten eve döndüğünde yaptığı çeşitli koleksiyonları Stimpy ve Alman kuzeni tarafından kırılıp dökülen Ren’in geçirdiği muazzam psikolojik değişimi, son derece korkutucu şekilde kafayı sıyırmasını da bilirsiniz. “Hostile Architecture”ın kapanışını yapan “Cable Street Again”deki vokallerde, örneğin “Desperate times call for desperate measures. A few misdirections to change how the pressure discharges; I see the forked tongue in the ear if the strained and both barrels restrained on the ones in the margins” kısmında resmen Ren’in o tırlatma sahnesi gözümün önüne geldi ve durduğu yerde deliren bir insanı dinlemekte olduğumuzu hissettim. Kendi kendine konuşan, kendi kendini dolduruşa getiren, giderek sinirlenen ve yükseldikçe yükselip mahvolan bir adamla karşılaştım. ASHENSPIRE bunu, yani psikolojiyi müziğe taşımayı acayip düzeyde iyi yapıyor ve bu sayede kimseye benzemeyen bir gruba dönüşüveriyor. Bunu öylesine söylemiyorum; ASHENSPIRE’ın bazı özellikleri muhtemelen başka hiçbir gruptan duyamayacağımız şeyler. Çok acayip şeyler.

Yılın en özel albümlerinden biri olan “Hostile Architecture”ı böyle bir şey dinlemeye hazır olan herkese öneriyorum. Eğer bu tür özgün işleri seviyorsanız grubu da albümü de aşırı sevmeniz ve yıl sonu listenize üst sıralardan sokmanız büyük olasılık. Misal ben; her türlü sokacağım, içlerine cam talaşı gizlenmiş pamuklara saracağım.