Metal tarihinin en büyük grubu olduğu düşünüldüğünde, METALLICA’nın %50’sini oluşturan iki üyesi Lars Ulrich ve Kirk Hammett’ın metal dünyasının en çok makarası yapılan figürleri arasında yer alıyor olması epey enteresan bir durum. “Master of Puppets”, “…And Justice for All” gibi klasiklerde imzası bulunan; metal tarihinin en büyük hitlerini yaratan adamlardan iki tanesinin bir noktadan sonra sürekli olarak hor görülmesi, dalga konusu olması, şüphesiz ki sanatta da dün diye bir şey olmadığını düşünenlerin çoğunlukta olduğunun bir göstergesi.

Bugün bu figürlerden daha sessiz, kendi hâlinde olanının, METALLICA gitaristi Kirk Hammett’ın solo EP’si “Portals”ı konuşacağız. Beste anlamında METALLICA’ya sınırlı katkı veren Hammett, buna rağmen modern müzik tarihinin en bilindik riflerinden biri olan “Enter Sandman”in ana rifinden ve “Creeping Death”in köprü kısmından sorumlu bir insan. “Load”a kadar olan dönemde metal dünyasının en çok ilham alınan, özenilen solo gitaristlerinden biri olan Hammett, belli bir noktadan sonra ruhunu wah pedalına satması, saçlarını kestirip sürmeli bir ortam bebesine dönmesi ve Lars’la dil tokuşturması sonucunda itibarını belli oranda kaybetmiş ve METALLICA’nın, zamanı gelince solo atan ve onun dışında pek bir işlevi olmayan etkisiz elemanına dönüşmüştü. Yazdığı 300 tane rifi kaydettiği telefonunu kaybetmesi, konserlerde kendi sololarını çalarken dahi zorluk çekmesi ve diğer birtakım olaylarla birlikte Kirk Hammett dönemdaşı pek çok solo gitaristin aksine emekliliğe hazır bir görüntü çizer olmuştu.

Ben 6 aylık müthiş bir bebeyken kurulan METALLICA’nın 41 yıllık tarihinde kendi ismiyle solo bir materyal çıkaran ilk ve tek üye olan Kirk Hammett (bir ara James country albümü çıkaracak diye çok korkmuştum), bu açıdan epey sıra dışı bir işe imza atmış durumda, zira 2001 yılında Jason Newsted’in ECHOBRAIN’e odaklanmak istediği, gruba bir yıl ara verme teklifiyle geldiği ve özellikle James’in bunu reddetmesi sonucunda METALLICA’nın dağılmanın eşiğine geldiği hepimizin malumu. Jason’ın ayrılığı döneminde METALLICA’nın Playboy’a verdiği 2001 tarihli röportajda James “Gruptan biri bir yan projeye girişirse, bu METALLICA gücünü azaltmış olur” şeklinde bir cevap vermişti. Görünüşe göre aradan geçen 20 yıl METALLICA elemanlarının olgunlaşmasını ve bazı şeylere daha rahat yaklaşmasını sağlamış. Grup üyelerinin solo EP konusunda kendisine tam destek verdiğini söyleyen Hammett, bu durumun kendisi için çok şaşırtıcı olduğunu da belirtmeden edememiş.

Şimdi gelin “Portals” adlı bu EP’de neler oluyor, Kirk bize METALLICA’da göstermediği nelerini gösteriyor bir bakalım.

Kirk 2017-2020 arasında dünyanın farklı şehirlerinde yazıp kaydettiği bu 4 şarkılık EP için “klasik müzik, soundtrack’ler, korku filmleri ve biraz da Ennio Morricone”den ilham aldığını söylüyor. “Portals”ı ilk dinlemenizden bu dört unsurun da net şekilde EP’de yer kapladığını görebiliyorsunuz. Dolayısıyla Hammett ne yaptığının, hangi ilhamlarla hareket ettiğini her türlü farkında. Öncelikle belirtilmesi gereken ya da en azından kendi adıma belirtmem gereken, ilk bakışta “Portals”ın aşırı derecede dağınık gibi gözüken fikirlerin bir arada kullanılmasından meydana gelen bir “fikirler koleksiyonu” olduğu. “Portals”ı “sonsuz sayıda müzikal ve psişik konuma açılan geçitler topluluğu” olarak özetleyen Hammett, EP’ye dair düşüncesini şu şekilde tamamlıyor:

“Bu müzik İşitsel-Sinematik bir yaklaşım olarak tanımladığım bir anlayışla oluşturuldu. Bu şarkılar zihninizdeki filmlerin soundtrack’leri.”

“Portals”ın bahsettiğim o şaşırtıcı düzeydeki dağınıklığı da aslında bu ifadeyle yerli yerine oturmuş oluyor. EP’yi dinlerken alışılageldik beste yapılarıyla düşünmeyi anlamsız kılacak şeylerle karşılaşıyorsunuz. Giriş, gelişme, sonuç gibi bir şablona bağlı beste trafikleri yok ve vokal de kullanılmadığı düşünüldüğünde Hammett bu şarkıları tuval olarak kullanarak kafasındaki pek çok fikri, odak noktasını çok da kaybetmeden yansıtmaya gayret etmiş.

EP’yi ilk dinleyişim sırasında, bu yazıda bahsetmek üzere şarkılara dair notlar tutmak istedim. İlk şarkı “Maden and the Monster” için yazdığım notu aynan buraya iliştiriyorum: “Bir yere varmıyor. O kadar varmıyor ki bir korku öyküsünün soundtrack’i olabilir diye düşündüm.” Kirk’in EP’nin bir soundtrack işlevi gördüğüne ilişkin yorumunu bu nottan saatler sonra gördüm ve izlenimlerimde haklı olduğumu anladım. Hammett gerçekten de tam da ifade ettiği gibi bir şey ortaya koymak istemiş. İstenen bu şey gerçekten de dağınık, akışkan olmaktan bir miktar uzak bir sonuç oluşmasını sağlamış ve bu durumun pek çok kişi için irite edici olabileceğini tahmin etmek çok da zor değil. Şarkıların bazılarında şarkının neden orada bittiğini anlayamayabilir, tam bitecek derken yeni bir fikrin sunulup 10 saniye devam ettirilip şarkının bitirilmesiyle afallayabilirsiniz. Bunların ne kadarı bestecilik başarısızlığı ne kadarı bilinçli gelgitler, orası dinleyiciye kalmış. Benim ilk intibam “Portals”ın çeşitli fikirlerin kürekle boca edildiği ve tutarlılık, bütünlük noktasında epey sınıfta kalan bir çalışma olduğuydu.

Lakin Kirk’in yapmak istediğini anlayınca, havada kalan bazı taşların yerine oturmaya başladığını gördüm. Yapılmak isteneni öğrenince, anlayınca ekstradan etkilendim mi, hayır. En başta düşündüğüm olumsuz fikirleri yalayıp yuttum mu, ona da hayır. Ancak “Portals”; “The Djinn”in saçma sapan bitişine veya “The Incantation”ın 4.08’de doksanlar Türk dizisindeki komik sahne müziğine dönüşmesine rağmen yine de tutkulu denebilecek bir çalışma. Korku filmi manyaklığıyla tanınan Kirk’ün bu yanını da sergilediği, METALLICA’nın konser açılışlarında kullandığı “The Ecstacy of Gold”un damarından da beslenen, yeri gelince blues karakterli sert riflerle “Load” eksenine de kayan bu EP, inanarak ve şevkle “güzel” diyemesem de METALLICA evreninden çıkmış olması ve bir ilk teşkil etmesi dolayısıyla -en azından- ilginç bir ürün olmayı başarıyor.

Kesinlikle beğenmediğini; “Portals”ın “Lulu”dan sonra METALLICA etiketiyle bağlantılı olarak çıkan en kötü şey olduğunu söyleyenler de olabilir ve bu kişilere neden böyle düşündükleri sorulduğunda, sadece susarak dahi haklı çıkmayı başarabilirler. Ne var ki burada bunca yıl sonra dahi kendini kanıtlamaya çalışan bir adam var ve yaptığı işte samimi olmayan tek bir detay dahi bulunmadığı düşünüldüğünde “Portals”ı sadece dağınık olduğu için gömmenin haksızlık olduğunu düşünüyorum. “Portals”daki pek çok an, içinde zombilerin olduğu bir kovboy filminde rahatlıkla kullanılabilir ki zaten Hammett da bu şarkıların bazı kısımlarını kendi korku sergisinde “It’s Alive”da kullanıyordu. Dolayısıyla bu şarkıların temeli, test edilip onaylanmış fikirlerden vücut buluyor diyebiliriz.

Nihayetinde “Portals”, aşırı kişisel bir üslupla bestelenmesi ve kesinlikle herkese göre olmaması dolayısıyla her türden tepkiye açık bir çalışma. Ben EP’yi dinlerken fazlasıyla özelliksiz olduğunu düşündüğüm şeylerle de karşılaştım, “Maiden and the Monster”ın 6.23’da başlayan solosu gibi çok uzun zamandır Kirk Hammett’ın parmaklarından çıkan en akılda kalıcı ve zevk sahibi şey olduğunu düşündüğüm şeyler de duydum. Bu gibi detaylar bile METALLICA’nın sessiz, kendi hâlinde, naif adamının böyle bir işe kalkışmasını benim açımdan anlamlı ve makul kılıyor.