Oğuz Sel

Yolculuk yaparken sizin de illaki başınıza gelmiştir. Evinizden ya da iş yerinizden ayrılmış, varacağınız noktaya yaklaşmışsınızdır. Ansızın “Telefonumu şarjda unuttum!” temalı bir korku düşer içinize. Bu satırları okurken bile gerildiğinizi hissediyorum. Doğru ya, telefonunuzun şarjı en son %5’lere gelmişti ve onu, şarj cihazınıza takıp bir süre dolması için masanızın üzerine bırakmıştınız. Kalp atışınız bir anda yükselir. Yüzünüze ateş basar. “Bu kadar yolu bu saatte kim, nasıl dönecek, önemli aramalara nasıl yanıt vereceğim,” diye kendi kendinize söylenmeye başlarsınız. Ama aslında telefonunuzu unutmadığınızı, kulağınızdaki kulaklığa gelen müzik parçası ile fark edersiniz.

Hadi biraz daha geriye gidelim. Çocukken dedenizin evine ailece ziyarete giderdiniz ve o evde, biblo türü eşyalar bulunurdu. Siz bir çocuk olarak en asli görevinizi yerine getirir, bulduğunuz her tür gereçle ve özellikle de biblolarla oyun oynardınız. Ama aradan zaman geçip bu sahneleri, seneler önceki ziyaretlerinizde yanınızda olan aile büyüklerinizle konuşup yâd ederken onların “İyi de dedenin evinde öyle bir biblo yoktu. Bahsettiğin biblolar Nalan Hanım’ın evindeki vitrinin içindeydi ve o biblolar, vitrinden asla çıkmazdı.” gibi cümleler sarf ettiklerine şaşkınlıkla şahit olursunuz.

Geçmişe dair gerçek olarak hatırladığınız birçok şey yoksa birer yalandan mı ibaret? Kendi açımdan bakacak olursam PA’da sizlere yüzlerce kritiğin en azından çeyreğinde yazdığım anılar da az önce örnek verdiğim durumlar gibi sahte mi? Zihinlerimiz neden bize böyle muzip oyunlar oynuyor da bizleri bir bakıma yalancı çıkarıyor? Bu durumun izahı mümkün ve psikolojideki karşılığı, birçoğunuzun daha önce duymuş ve araştırmış olabileceği üzere “Sahte Anı” fenomeni. Peki, bir müzik albümü, her bir parçasında yepyeni sahte anılar üretmenize neden olabilir mi? Söz konusu albüm, Çekya menşeli müzisyen Denys Parker’ın 18 Carat Affair projesinin tazecik eseri “Body Double” ise pekâlâ olabilir.

Dinleyici kitlesi giderek artan hipnagojik pop ve onun alt türü vaporwave’in en eski temsilcilerinden biri olarak kabul edilen, 18 Carat Affair, albümden albüme değişen formda eserler sunmakla birlikte vaporwave parçası oluşturma konusunda, belli başlı kalıpların dışına çıkmakta sıkıntı görmüyor. PA sayfalarında daha önce yer verdiğimiz Infinity Frequencies albümlerinde aktardığımız üzere o projenin başındaki müzisyen de kimi zaman hit eserlerin önemli/vurucu kısımlarını döngü şeklinde sunuyor kimi zamansa The Weather Channel’da insanların karşısına çıkan, bilenin çok iyi bildiği, bilmeyenin ise ağzını iki karış açık bırakacak kalitede smooth caz eserlerinden pasajları evirip çevirip önümüze bambaşka şekilde getiriyordu. O kritiği yazdığımdan bu yana çok farklı vaporwave yaklaşımları ve alt kırılımlarına denk geldim. Aynen metal müzikte olduğu gibi -metal kadar geniş ve varyasyonlu olmamak kaydıyla- vaporwave cephesinde de büyük bir çeşitlilik söz konusu. Bu çeşitliliği temsil eden alt kırılımlardan Late Night Lo-Fi yaklaşımı, 18 Carat Affair’in özellikle; “Adult Contemporary”, “Spent Passion 2” ve son albümü “Body Double” albümlerinde daha bir öne çıkıyor ki sanatçı da bu üç albümün, yazdığım sırayla bir üçleme olduğunu dile getiriyor. Unutmadan; Late Night Lo-Fi yaklaşımı; 1980’lere ait pop ve caz eserlerinden bölümlerin alınması, onların hızlarının değiştirilmesi, işitsel bozulmalara tabi tutulması, sonuç olarak ilgili parçaların, sanki bir tüplü televizyonun hoparlöründen çıkıyormuş gibi hissettirilebilmesini temel alıyor

Bir film oyuncusunun sevişme sahneleri gibi vücudunun çıplak görünebileceği yerlerde kendisi yerine dublör kullanılmasını temsil eden ve 18 Carat Affair’in bana göre en karanlık işlerinden biri olan “Body Double”, tek kanallı televizyon ve video kaset dönemlerine yetişmiş, en genci 30’ların sonlarındaki dinleyicilere garip hisler yaşatma potansiyeli taşıyor. Sanatçının ifadelerine göre tamamı Betamax kasetlerden alınan müzik parçası kesitleriyle oluşturulan albümde, müzik akış platformlarına sunulan 50, yapımı dijital olarak satın alanların erişebilecekleri 58 parça yer alıyor. Sanatçı, her ne kadar parçaların tamamını video kasetten aldığını belirtse de ben bazı eserleri, kendisinin ürettiğinden şüpheleniyorum. Zira bazı şarkıların ses kalitesinin fazla yeni durması, yine kimi parçaların melodik temasının bir sonraki parçayı destekler nitelikte olması, bazılarınınsa baştan savma çalınması (1980’lerde böyle bir baştan savma kayıt olabileceğine ihtimal vermiyorum) bu düşünceme temel oluşturuyor. Şunu da belirtmem lazım. Müzisyenin canlı performanslarına denk geldiyseniz, şarkıların vokal içeren kısımlarını kendisinin mikrofonu eline alıp söylediğini görmüşsünüzdür. Diğer albümlerde olduğu gibi “Body Double”da da vokal içeren kısımlarda müzisyeni duyuyoruz, hanım sesi bulunan yerlerde de muhtemelen bir başka müzisyen arkadaşından destek alıyordur. Buna dair bir bilgim yok şimdilik.

“Body Double” üçlemenin diğer ayaklarındaki bazı kesitlerin devamı ayarında parçalar içeriyor; albümün açılışını yapan ve yapımın özeti niteliğindeki “Program Initialize VII” gibi. Kendinizi yapımın istediği ruh hâline getirdiğinizde, sanki televizyon karşısında uyuyakalmışsınız da rüya görüyormuşsunuz gibi düşündürecek, dahası, gerçekten de sahte anılarınızla ilgili rüyalar görebilmenize neden olabilecek kıvamda eserlerle baş başa kalıyorsunuz. Bu eserlerden bazıları, yeterince döngüye aldığınızda kendinizi, Dünya’nın farklı katmanlarında gibi hissetmenize bile neden olabiliyor. Mesela “Jem Runs in Fresh Fields”, akabinde başlayan “Rainbow Formation III” bunlardan yalnızca ikisi. Albümün büyük bölümünde denk geleceğiniz, televizyon yayını kesilmesiyle oluşan beyaz gürültü ve devamında parçanın temasının, kullanılan sample’lar nedeniyle değişmesi ise az önce ifade ettiğim TV karşısında uyuyakalma ve peşinde yaşananları pekiştiren işitsel elementler oluyor. Albüme adını da veren ve kendi içinde çok karanlık bir dönüşüm geçiren eserin arkasından başlayan ve adının erotikliğiyle tezat bir korkunçluk içeren “My Babydoll”, dinledikten sonra bir an önce unutmak isteyeceğiniz “Trauma Program 66” kendinizi albümün yalnızca başlarında değil ortalarında ve hatta sonlarında bile rahat hissedememenizi sağlıyor. Tabii bu rahat hissedememe hâli, hipnagojik halüsinasyona doğru yol alabilmenize de katkıda bulunuyor.

Sanatçının belirttiğine göre üç yıllık bir çalışmanın ürünü olan “Body Double”, çıktığı günden bu yana sayısız defa dinlediğim albümlerden biri. Benim açımdan etkileyiciliğini ilk günden bu yana koruyan yapımın bence tek falsosu, “Blue Skies and Golden Light” adlı parçada kullanılan sample nedeniyle yazıda da adını geçirdiğim Infinity Frequencies ile pişti olması. Zira aynı sample uzun yıllar önce yayımlanan “Computer Death”in son parçası “Majesty”de de var. Sanatçı bu hataya nasıl düştü bilmiyorum, çünkü her iki proje de vaporwave’de epey eski ve türe de yön veren isimler.

Çoğu zaman yaptığım gibi sözü gereğinden fazla uzattım. Türe öyle veya böyle merakınız varsa, bir saatinizi ayırın ve “Body Double”ı dinleyin. Pişman olmayacağınıza eminim. Bunun gibi abuk subuk başka albümlerde görüşmek üzere.