Bazen çok sevdiğimiz bu müziğe haksızlık ettiğimizi düşünüyorum. Bir müzisyeni veya grubu bir yazar ya da yönetmen gibi düşünmek ne kadar doğru çok emin değilim, ancak müzikseverler olarak özellikle sevdiğimiz gruplara biraz haksızlık yaptığımız kanısındayım. Bir yazarın, bir senaristin, bir yönetmenin, bir ressamın her yeni eseri için “pfff, yine aynı aksiyon filmi”, “hep aynı tablo”, “bildiğimiz polisiye romanı” diye eleştirilmesine kıyasla grup ve müzisyenlerin yeni yaratımlarına yönelik tavır genelde daha katı ve gömmeye daha açık oluyor. Tam olarak aynı şey değil elbet, bir albümü bir film ya da romanı yorumlarken kullandığımız dinamiklerle yorumlayamayız, ancak belki üretim sıklığından belki de başka bir sebepten en acımasız tarafımızı en çok sevdiğimiz şeye karşı gösterdiğimiz de ortada.

LEPROUS bundan yıllar önce müzik yapmaya başladığında belki de kimse günümüzde ulaşacakları noktayı tahmin etmiyordu. Bir kıstas mı bilmiyorum, ancak grubun aylık Spotify dinleyici sayısı yaklaşık 328.000’de.Bu sayı;

BETWEEN THE BURIED AND ME için 319.000
KATATONIA için 265.000
Devin Townsend Project için 188.000
PAIN OF SALVATION ve HAKEN’ın toplamı LEPROUS’ın dinlenme sayısına eşit.

Dolayısıyla bir şeyleri doğru yapan bir gruptan bahsediyoruz. 1 sene içinde İstanbul’da 2 konser vermiş ve bu konserlerin ikincisinde Zorlu PSM’in ana sahnesine terfi edebilmiş ve Steven Wilson’la aynı salona çalmış bir gruptan söz ediyoruz.

Kariyerinde 20. yılını geride bırakan LEPROUS’ın bu büyük zaman dilimi içerisindeki değişimi grubun kimi dinleyicileri tarafından takdir görürken kimileri de bu adamların “Coal” ve “The Congregation”la ulaştıkları zirveden sonra duraklama hatta düşüş trendine girdiklerine inanıyor. “The Congregation” gibi bir gövde gösterisinin ardından gelen “Malina”nın köşeleri azaltılmış yapısı ve “Pitfalls”un karanlık ve büyük oranda minimalist tarafı o iki albümün bir miktar gölgede kalmasına neden olmuş ve önceki iki albümdeki gibi hit’ler çıkaramadıkları yönünde eleştirilmişlerdi. Baktığımız zaman “Malina”da misal bir “From the Flame”, “Pitfalls”da “Alleviate” gayet çarpıcı şarkılardı ama genel bir güç gösterisinden söz etmek “Coal” ve “The Congregation”da olduğu kadar kolay değildi.

“Castaway Angels” çıktığında pek çokları LEPROUS’ın artık büyük oranda Einar’ın “AAAaaaAAAAAAaaaaAAA”ları üzerinden ilerleyecek, progresif tarafı kırpılmış müzik yapacağını düşünmeye başlamıştı bile. Grubu pop müziğe daha yakın bulan hatta Baard’ın harcandığını, “muhtemelen sıkıldığını” ifade edenler dahi olmuştu. Şahsen LEPROUS’ın daha yanarlı tarafını, yani “Bilateral”, “Coal” ve “The Congregation”daki LEPROUS’ı evladım gibi sevsem de adamların içindeki yeteneği bildiğimden ne yaparlarsa yapsınlar başarılı olacaklarını düşünüyordum. Heyecanım ve merakım belki az da olsa azalıyordu ancak LEPROUS LEPROUS’tı. Kaliteydi, zekiydi, harika fikirlerle doluydu ve kimseciklere benzemiyordu. Benzememeyi geçtim, ilham da veriyordu.

“Aphelion” bu yazının giriş paragrafına bu şekilde başlamamı sağlayan türde bir albüm. Grubun diskografisindeki radikal bir değişim, bir sıçrama noktası, bir mihenk taşı değil. Bence üst düzey, yaratıcı ve yine sadece LEPROUS’ın yapabileceği tarzda bir albüm. Einer Solberg gibi metal dünyasında eşi olmayan bir adamın şekillendirdiği müzikal karakteri ve diğer bileşenlerinin üst düzey katkılarıyla şekillenen; bence “Einar’ın AAAAAAĞAAAAAĞAAAAA’ları” şeklinde özetlenmenin çok ötesinde bir çalışma. Zaten Einar dediğimiz adamı bu vokallere indirgemek kadar da büyük bir haksızlık olmadığı kanaatindeyim. Adam LEPROUS diye bir şeyin var olmasının esas sebebi, olağanüstü düzeyde karakteristik bir ses rengi var ve bu ses renginin karakteristik oluşundan dolayı adamın sadece bu tarafıyla özetlemek de hiç doğru değil. Bu adam yeri geldi IHSAHN’la defalarca sahneye çıkıp EMPEROR klasiklerini de çaldı, yarın bir gün Norveç’te ABD’de olduğu gibi büyük spor etkinliklerinden önce millî marş okunsa oraya davet edilip Norveç millî marşının da okutulabileceği kadar geniş perspektifli bir vokalist. O yüzden “hep aynı vokaller” noktasında eleştiri trenine binip Einar’ı gömmeye çalışmak bana epey saçma geliyor.

Baktığımızda albümün “Pitfalls”dakine benzer bir minimalizm barındırdığını görüyoruz. Lakin bu kez bu minimaliz daha rafine ve hedef odaklı şekilde sunuluyor ve narin, ince dokunuşlar sayesinde şarkılar berrak bir dere gibi akarak yollarını buluyorlar. “The Congregation”daki gibi ağır; yeri gelince coşturan yeri gelince ezen bir hava yok ancak yine türlü LEPROUS’lıklarla vücut bulan bir bütünlük var.

Grup bunu yaparken tek bir kafa yapısına sıkışmamış ve her albümünden tatlar barındıran bir müzik sunmuş. “The Silent Revelation” albümün belki de “The Congregation” karakterine en yakın şarkısıyken, “Out of Here”da ise usul usul başlayan ve sonunda patlayan “Alleviate”teki formüle benzer bir şarkı trafiği görüyoruz. Diğer yandan giriş şarkısı “Running Low”un ikinci yarısı bana his olarak PAIN OF SALVATION “Scarsick”i anımsatıyor.

Bu noktada aklıma takılan şey “Aphelion”un LEPROUS adına ne kadar uzun ömürlü olacağı ve grubun klasikleşecek şarkıları arasına herhangi bir şarkı sokup sokamadığı. Bu açıdan bakınca albümde duyar duymaz akıllara kazınan ve şaheser diyebileceğim bir şarkı yok. Bence gayet iyi şarkılar var ancak “LEPROUS’tan başka hiç kimse yapamaz” diyebileceğim “Coal” ve “The Congregation” şarkılarıyla kıyaslandığında pek de öne çıkma meraklısı olmayan yapıtların sayısının daha fazla olduğunu görüyoruz. “The Congregation”a en yakın karakterdeki şarkı olarak nitelendirdiğim “The Silent Revelation” bile kendi değerinden çok bu yakınlığın yarattığı samimiyet ve özlem duyguları sayesinde daha sevilesi oluyor kanısındayım. Yoksa bu şarkıyı “The Congregation”a koysak albümün öne çıkan eserlerinden biri olacağını şahsen söyleyemem.

Tüm bunları alt alta yazdığımda, gerekli toplama çıkarma çarpma bölme işlemlerini yaptığımda “Aphelion”ın LEPROUS’ın raftaki kitaplarından herhangi biri olduğunu ve işlevinin de yeni bir LEPROUS albümü dinlememizi sağlamakla sınırlı kaldığını düşünüyorum. Bu bir eleştiri olmalı mı, grup “ekstra bir şey” yapmamakla suçlanmalı mı emin değilim. Ben şu an için bu kanıda değilim. Albümü LEPROUS standartlarında o kadar da özel görmesem de bunu bir geri adım veya yergi konusu yapma niyetinde değilim. Girişte dediğim gibi her grubun, özellikle de progresif sıfatını almış her grubun her yeni albümü mutlaka bir geri adım, bir sıçrayış, bir deneme tahtası, bir başkaldırı gibi görmek zorunda olmadığımızın bilincine varmamız gerektiğini; bunun bir dinleyici olarak bizim için de gruplar için de daha yararlı olacağını düşünüyorum. Dolayısıyla da “Aphelion”u olduğu gibi kabul ediyor ve önceki albümün başarılarıyla kıyaslama yoluna gitmemeyi seçiyorum. Elbette ki yıllar içerisinde bunu çok kereler yaptım; OPETH’inden bilmem nesine eski/yeni karşılaştırmaları yapıp “artık neden şöyle değilsiniz” diye bin türlü şikâyet ettim, ağlayıp durdum. Ama burada “eski LEPROUS” denecek bir kırılma olmadığından bu tarz bir olaya girişmiyorum. “Aphelion” iyi bir LEPROUS albümü. Özel bir LEPROUS albümü değil, ama grubun tüm albümleri gibi iyi bir LEPROUS albümü. Umarım bir sonraki iyi olduğu kadar özel de olur.