2016’da kurulan ve 4 sene içinde 3 albüm çıkararak çok üretken bir profil eşliğinde death metal hayatına atılan İngiliz grup MEMORIAM’ın 2017 çıkışlı ilk albümünü incelemiş ve gönül rahatlığıyla koltuğuma kurulmuştum.

Bir yıl sonra, ikinci albümlerini incelerken “ilk albümün incelemesinden farklı ne diyebilirim?” diye düşünmekten kendimi alıkoyamamıştım.

Grup ilk albümün devamı, belli oranda aynısı bir iş yapmıştı ve belli ki bundan hiç de gocunmuyordu.

Yine bir sene sonra bu kez üçüncü albümleri ortamlara salındı ve ben koltuğumda kara kara düşünmeye ve ilk iki albümün incelemesinden farklı olarak neler söyleyebileceğime dair kafa patlatmaya koyulmuştum.

MEMORIAM, grup elemanlarının eski grupları olan BOLT THROWER ve BENEDICTION’ı günümüze taşıyor ve her anlamda eski usul bir üslupla death metalini aynı sularda yüzdürmeyi sürdürüyordu.

İlk 3 albümdeki bu durum dördüncü albüme geldiğimizde beni “e ama artık bu sefer ne diyeceğim?” şeklinde düşürtmeye albümün kapağını gördüğüm andan itibaren başlatmıştı.

Neyse ki imdadıma MEMORIAM’ın kendisi yetişti ve adamların da aynı albümü dördüncü kez yapmak istemeyişi sayesinde rahat rahat yazabileceğim, ballandırarak anlatabileceğim bir işle karşı karşıyayım.

“To the End”le ilgili olarak bahsedilmesi gereken üç ana nokta var. Bunlardan ilki MEMORIAM’ın bu albümde kesinlikle daha varyasyonlu, değişken şarkılar yazmak için yola çıkmış olması. BOLT THROWER, BENEDICTION ve benzeri grupların nostaljisi güzel olsa da MEMORIAM da biraz farklılık katması gerektiğinin farkına varmış ve albümü her biri birbirinden farklı karakterlerde şarkılarla bezemiş. Bu zaten “To the End”in MEMORIAM’ın en iyi albümü olduğunu düşünmemi sağlayan başlıca unsur olarak karşımda duruyor.

Diğer bir nokta, gruba bu albümde katılan davulcu Spikey T. Smith’in MEMORIAM’ın bu değişken şarkılarına ayrı bir canlılık ve dinamizm katmış oluşu. BOLT THROWER ile eski usul death metalin en önemli albümlerinden bazılarına imza atan davulcu Andrew Whale’in hakkını elbette ki vermekle birlikte, Smith’in “To the End”in yükselmesindeki önemli faktörlerden biri olduğu da ortada. İki davulcunun tarzlarında benzer ve ayrışan yanlar var ve bu ayrışan taraflar “To the End”in böyle keyifli olmasını sağlayan kalemler arasında.

Albümin önceki işlerden farklı olmasını sağlayan diğer bir konu da grubun önceki üç albümünde bahsettiği savaş, ölüm, siyasetle ilintili olumsuzluklar gibi konuları bu albümde ilk kez günümüzden, güncel ve somut bir olayla zenginleştirmiş olması. MEMORIAM, albümdeki “Failure to Comply” adlı şarkıda 2020 yılına damga vuran Black Lives Matters meselesini işliyor ve “Daha kaç kişinin ölmesi gerekiyor?” diye sorarak tek bir konuya mercek tutmaktan, isyanını dile getirmekten geri kalmıyor. Son ikisi detay olmak kaydıyla bu üç nokta “To the End”e önceki MEMORIAM işlerine kıyasla farklı bir anlayış, kimlik katıyor. Tabii esas olan ilk mevzu, yani grubun besteler konusundaki biri diğerine benzemez yaklaşımı. İlk üç albümde açıkçası birbirinin muadili denebilecek pek çok şarkı varken, bu albümde “No Effect”, “Each Step (One Closer to the Grave)”, “Vacant Stare”, “Mass Psychosis”, “As My Heart Grows Cold” gibi hem önceki albümlerdeki standart formülün dışına çıkan hem de bu albüm özelinde bambaşka yerler keşfetmeye meraklı yapıtlar var. Bu çok iyi bir şey, süper bir şey.

1984’te, 1986’da kurulmuş gruplarda çalmışlığı olan adamlarla karşı karşıya olduğumuzdan MEMORIAM’ın kendini geliştirmesinden, hayvan gibi tecrübeli bu adamların vizyonlarını genişlettiğinden falan bahsetmek abesle iştigal olur elbet. Lakin MEMORIAM’ın bu albüm öncesinde daha dinamik ve değişken bir kafayla yola çıktığı da aşikâr. Belki salgın onlara yaradı ve 2020’yi pas geçmeleri onlara böyle yaratıcı bir alan açmış oldu. Sebebi her ne olursa olsun “To the End”in MEMORIAM’ın yaptığı en iyi, en renkli, dinlemesi en zevkli albüm olduğunu düşünüyorum ve eskisini yenisini karıştırmaksızın death metal seven herkese tereddütsüz öneriyorum.