Günümüzün modern progresif metal ortamı içerisinde farklı ilhamları bir potada eriterek son derece karakteristik bir sound oluşturan grupların en önemlilerinden biri şüphesiz ki LEPROUS. Einar Solberg’in kendine özgü ses rengi ve yorumuyla şekillenen LEPROUS müziği, duyar duymaz kendini belli eden anlayışıyla progresif metalin son 10 yılı adına önemli bir nüve.

Bir HAKEN incelemesine LEPROUS överek başlamak ilginç gelmiş olabilir, ancak HAKEN ve LEPROUS’ın çeşitli yönlerden kesiştiklerini ve benzer bir başarı hikâyesinin satırlarını yazdıklarını düşünüyorum. Sadece beraber turlamış olmaları veya ikisinin de ülkemizde sold out konserler vermiş olmaları değil; iki grup da modern progresif metalin en önemli birkaç temsilcisinden biri olarak karşımızda duruyorlar ve türe yeni bir şeyler katabilmek gibi bu devirde çok da sık görmediğimiz bir şeyi başarıyorlar. Doksanlar ve 2000’lerin başları DREAM THEATER klonlarından geçilmeyen bir progresif metal ortamı sundu bizlere. PAIN OF SALVATION gibi bambaşka boyutlar katan vizyoner dehalar türe yeni katkılarda bulundular. Sonrasında ortalara saçılan djent etkili gruplar ve metalin genel anlamda ekstremleşmesiyle birlikte albümlerinde blast beat kırıntıları, hafif çaplı böğürmeler kullanan DREAM THEATER’lar görmeye başladık.

İşte bu ortamda seksenler popundan djent’e, klasik progresif metalden çok daha sert üsluplara kadar geniş bir perspektifte müzik yapan HAKEN çıktı karşımıza. Grubun tüm geçmişini anlatacak değilim, ancak ülkemizin rock/metal barlarında hâlâ “SEPULTURAAAA! SLAYEERRR!” istenen bir ortamda HAKEN, TESSERACT, LEPROUS gibi grupların sold out konserler vermesi son derece memnun olunacak, sevinilecek şeyler. Bunun bu tür müzik sevmekle ilgisi yok; bunun genişleyen dinleyici vizyonu ve müzikal dağarcıkla birlikte albüm satışlarına, konser çeşitliliğine yansıyacak olumlu taraflarla ilgisi var.

2018’de çıkardıkları “Vector” ile bence mükemmele yakın bir işe imza atan HAKEN, Koronavirüs salgınının patlak verdiği günlerde yeni albümü “Virus”ı duyurdu. Elbette ki pek çok kişi (neredeyse herkes) grubun gündemden ekmek yeme çabasında olduğunu düşündü. Lakin grubun açıkladığı üzere bu büyük bir tesadüftü. Bir grubun dünyada büyük acılar yaşatan bir olay üzerinden reklam yapmak amacıyla, tam bir sinsi gibi tüm görsellerini, merch ürünlerini, albüm temasını anında değiştirebileceğini ve 1 hafta 10 gün içinde bu tarz bir kurnazlık yapabileceğini düşünmek bence çok da anlamlı değil. Dahası, HAKEN zaten o tarz bir grup değil. “Virus”, bir önceki “Vector” ile tematik bağları olan ve yine “Vector”de olduğu gibi “kurumsal istismar”, fiziksel ve mental taciz, anksiyete, depresyon ve intihar eğilimleri gibi konuları işleyen bir çalışma.

“Kurumsal istismar”; bakımevi, yetimhane, hastane gibi kendinizi teslim ettiğiniz veya çeşitli muhtaçlıklardan dolayı bulunmak zorunda olduğunuz bir yerdeki insanlar tarafından kötü muameleye, tacize uğramak anlamına geliyor. Akıl hastanesindeki hastaları döven, kelepçeyle kalorifere bağlayan; yetim çocuklara cinsel tacizde bulunan kurum görevlileri bu suçu işlemiş oluyorlar. HAKEN, korkunç fiziksel ve zihinsel hasarları olan bu kavramı müziğinin dört bir yana saçılan kollarıyla işlemeye çalışıyor. Albümde, tıpkı “Vector”da olduğu gibi belirgin bir keder, öfke, isyan, kurtulma çabası var. “Prosthetic” klibinde hasta yatağında debelenen hasta gibi grup da yeri geliyor çırpınıp tepiniyor, yeri geliyor sinip köşesine çekiliyor.

Düşünmeden söyleyebilirim ki, HAKEN’ın içinde yer etmiş yaratıcılık ve yetenek “Virus”ın da son derece iyi bir albüm olmasını sağlıyor. Bence “Vector” kadar akılda kalıcı ve nitelikli bir albüm olmasa da ona çok yakın bir noktada duran ve içinde bir dolu fikir barındıran bir albüm. “Virus”ı açan şarkının nakaratındaki vokal yazımı bile grubun ne kadar lezzetli fikirler üretebildiğini daha ilk andan gösteriyor. Bunun yanı sıra HAKEN’ın sertliğinin dozajını giderek artırdığını görüyoruz. Yumuşak kısımlar yine aynı yumuşaklıkta olsa da sert kısımlar aynı “Vector”da olduğu gibi bam güm vuran cinsten. HAKEN müziğinin geneline hükmeden eklektik, çok yönlü ve organik anlayış bu sertlikler ve yeri geldiğinde aşırı uysal yeri geldiğinde psikopata bağlayan dinamiklerle süslenince, ortaya tür adına dinlemesi çok keyifli bir şey çıkıyor.

“Virus”ın “Vector”e göre belirgin farklarından biri, o albümdeki retro havayı o kadar da fazla yansıtmaması ve hastane soğukluğunu biraz daha fazla hissettirebilmesi. Progresif metal, djent gibi kavramları belli ki yemiş yutmuş elemanlardan oluşan HAKEN’ın daha geniş bir bakış açısına sahip rifler yazıyor olmasının temelinde, grup elemanlarının ilham aldığı kaynakların çeşitliliği yatıyor. Grubun müziğinin büyük kısmından sorumlu gitarist Richard Henshall’ın Loudwire YouTube kanalında en sevdiği rifleri çaldığı videoda neredeyse hiç progresif metal rifi çalmaması ve “Sweet Home Alabama”, RADIOHEAD, “Harvester of Sorrow” gibi şeyler çalması, onun geçmişe uzanan bir dinleyicilik birikimi olduğunun ve bunu da HAKEN müziğine taşıdığını gösteriyor.

Progresif metalin geleneksel tarafını da seven bir insan olarak 2020 yılında progresif metal yapılacaksa böyle yapılması bana daha realist geliyor. Progresif metalin bile kendi anlamını körelttiği ve standartlaştığı bir ortamda, HAKEN gibi akıllı çocukların yaratığı bu canlı, çok yönlü ve samimi müziğin gayet anlamlı olduğunu düşünüyorum ve türün bugününün bu adamlar tarafından şekillendiriliyor oluşundan duyduğum memnuniyeti dile getirerek yazımı sonlandırıyorum.