Oğuz Sel

T.Ö.: Çocukken ilkokula gidiyor mesela sabahçı, öğlen çıkıp eve gidecek değil mi? Evde kimse yok, anne baba tiyatroda prova yapıyor…

M.M.: O da kulise gidiyor doğal olarak.

T.Ö.: Kulise gidiyor, oralarda takılıyor. Öyle doğal bir tiyatro ve dil bilgisi…

PA sayfalarında bundan yıllar önce kritiğini okumuş olabileceğiniz, Cem Karaca & Moğollar “2.2.1973 Ankara” plağı üzerine, Murat Meriç ve Moğollar’ın efsane basçısı Taner Öngür’ün gerçekleştirdiği sohbetten bir parçaydı az önce aktardığım. Cem Karaca’nın teatral vokal performansı ve Türkçeyi nasıl düzgün konuştuğunun arkasında, böylesi durumların olduğunu anlatıyordu Taner Öngür.

O, bunları anlatırken bense Fish’i merak ediyordum. Bir tiyatro geçmişi olmamasına rağmen bu adam nasıl oluyordu da şarkıları, bir şarkı gibi okumak yerine dramatik bir tiyatro bölümü gibi canlandırıyordu her defasında?

Müzik dünyasında illaki kaçırdığım bir şeyler vardır diye düşünüyorum, bu nedenle yeni çıkan albümler kadar eskileri de araştırıyor, onlara kucak açıyor, vakit ayarlayıp bir döneme damgasını vuran albümleri dinlemeye çalışıyorum. Bu gayretlerimin bir şekilde ödüllendirildiğini de görmüyor değilim hani. Mesela internette karşınıza çıkabilecek 785 milyon tane “Best of Rock Collection” toplama albümlerinden biri sayesinde birbirinden muhteşem gruplar keşfettim. Onlardan biri de Marillion’dı. Adını yarım yamalak duymama karşın dinlemek bir şekilde kısmet olmayan Marillion’ı, “Kayleigh” şarkısı ile keşfettikten sonra grubun Fish dönemini hatmetmeye koyulmuştum yıllar evvel.

Grubun ilk albümü hakkında, o dönemki ruh hâlimin de katkısıyla bayağı dertli tasalı bir şeyler yazmışım. Bu defa “Fugazi” için aynı yolu izlemeyeceğim zira “Fugazi” yine hüzünlü tatlar barındırsa da Marillion’ın kabuğunu, biraz da yeni gelen davulcu Ian Mosley’nin baget darbeleriyle kırarak daha dinamik, canlı bir müzik ürettiği bir yapım bu. Öyle ki dönemin İngiltere listelerinde beşinci sıraya giren ve haftalarca aynı sırada kalmayı başaran albüm yine İngiltere listelerine giren “Assasing” ve “Punch and Judy” gibi iki capcanlı parçayla açılışı yapıyor. “Assasing”in başlarındaki doğu ezgileri, bir Hasan Sabbah, bir Haşhaşî göndermesi midir bilemiyorum. Bildiğim şeyler; şarkının lirik kısmının başlamasıyla birlikte Fish’in yine döktürmeye başladığı ve Eloy tadı aldığım klavyelerin, ilerleyen dakikalarda şarkının kimyasını değiştirdiği. Özellikle 4.17’de başlayan kısmın verdiği lezzet çok başka.

Bas gitarın davulla dansı, Steve Rothery ve Mark Kelly’nin çılgın soloları derken ilk iki parça hakikaten su gibi akıp geçiyor albümde. Bir dinamizmden bahsetmiştim az önce ama karşımızdaki grup Marillion’sa, gardınızı düşürmemenizde fayda var. Herifler beklemediğiniz anlarda öyle şarkılar çıkarır ki karşınıza yamulur kalırsınız. Mesela “Jigsaw” böyle bir iş.

Bir dönem bende “Yeşil Yol” filmi etkisi yapan şarkıyı artık normal bir şekilde dinleyebiliyorum. Yalnız şarkı boyunca etrafı bulanık görüyorum, 4.34’e gelip Rothery’nin ne halt etmeye eklediğini anlamadığım sağdan sağdan gelen o bol süslemeli melodilerini işitmemle gözlerimi kırpıyor yine normal görmeye başlıyorum. Üstüm biraz ıslanıyor ama varsın olsun o kadar. Şarkıda Fish’in devleştiğini söylemeliyim bu arada, sakin sakin mırıldandığı sözlerden sonra haykırarak “Stand straight!” deyişi mesela. Üzerine kafa yorulacak sözler, daha fazla kafa yorulacak müzikal katmanlar mevcut parçada, öyle dinlenip geçilecek bir eser değil kesinlikle “Jigsaw”.

Muhteşem melodilerle dolup taşan “Emerald Lies”ın ve “Octavarium”da Rudess Paşa’nın attığı soloyu çok benzettiğim bir klavye solosu barındırmasına karşın ilk yarısı epey ağır aksak giden “She Chameleon”un ardından gelen “Incubus” en dinleyici dostu Marillion parçalarından. Şayet eseri ilk defa dinleyecekseniz, şarkının şen şakrak başladığına bakmayın, ilerleyen dakikalarda hıçkırıklara boğulabilirsiniz, baştan uyarayım.

Yapım şirketi EMI’nin sıkıştırmaları neticesinde belki biraz aceleye gelen ama aceleye gelmiş hâliyle bile efsane neo-progresif rock albümlerinden birine dönüşen “Fugazi”, her bir müzisyenin maharetlerini sonuna kadar sergilediği, Fish’inse devleşmeye başladığı bir yapım kesinlikle. Bana hissettirdikleri/anımsattıkları nedeniyle her zaman dinleyemediğim, dinlemeye başladığımdaysa döngüden çıkaramadığım da bir eser.