Oğuz Sel

YouTube hem nefret ettiğim hem de sevdiğim bir oluşum ve günlük kullanım istatistiklerime baktığımda değişken olmakla birlikte birkaç saati doğrudan ya da dolaylı olarak YouTube’da geçirdiğimi görüyorum. Bu platformdan neden nefret ettiğimi az çok tahmin edebilirsiniz; “eğlence” adı altında bin bir türlü saçmalığa prim vermesi, bu tür içerikleri öne çıkarması, tam anlamıyla bir içerik denetimi yapamaması, Tinto Brass’ın Caligula’sının yayınlanmasına izin verip oyun videolarına yersiz engellemeler yapması… Bu platformu sevme nedenimse başta metal müzik olmak üzere işime yaradığını düşündüğüm bir dolu şeye ulaşabilmemi sağlaması.

Algoritmalarını düzenli olarak değiştirip kullanıcı alışkanlıklarına göre yeni algoritmalar hazırlaması ise YouTube’u şu an rakipsiz kılan en önemli unsurlardan bence. Arkasında Google gibi bir dev olunca adamlar hesaplamanın, ayak izi takibinin suyunu çıkarabiliyor. Bu kötü bir şey tabii ama iyi olduğu zamanlar da yok değil. YouTube’un, yüzünü ve dudaklarını boyamış, orta yaş üstü kel bir adamın bulunduğu bir videoyu bana inatla tavsiye etmesini “iyi olduğu zamanlar” kapsamına alabilirim. Nihayetinde bu video sayesinde Ningen Isu ile tanışmış oldum, çok da iyi oldu.

Ningen Isu, tesadüfler silsilesi neticesinde öğrendiğim, epey köklü bir Japon doom/heavy metal grubu. 1989’da ilk eserlerini vermeye başlayan ve bu yıl 30. yaşlarını kutlayan grubun ismi, muhtelif kaynaklarda da belirtildiği üzere Edogawa Rampo’nun “İnsan Koltuğu” adlı kısa öyküsünden geliyor. Oluşumun hazırladığı albümlerde genel olarak edebiyattan alıntılar eksik olmuyormuş. “muş” demek durumundayım, Japoncam “konichiwa” ve “itadakimasu” seviyesinde. Metal müzikte sözleri genel itibarıyla çok umursamayıp müziğe odaklanan bir adam olarak Ningen Isu’nun yaptığının taş gibi bir müzik olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Kritiğe girişmeden önce grubun önceki bazı işlerine de göz atma fırsatım oldu, sound konusunda tutucu olduklarını, sertlikten taviz vermediklerini gözlemledim. Tabii baktıklarım, son birkaç yılda çıkardıkları albümlerdi, grubun 1990’dan bu yana toplam 21 albümü var, diğer kayıtları hiç saymıyorum.

Grubun yaptığı müzikte ciddi anlamda bir Black Sabbath etkisi hissediliyor (kritiği konu olan albümdeki “Planet Caravan” esintili 11. parçaya özellikle dikkat), açıkçası onlar da bunu saklamıyorlar ve Black Sabbath fanı olduklarını belirtiyorlar. Ozzfest 2013’e katıldıkları için de çok büyük onur duymuşlar, ki adamların tanınırlığı da bundan sonra artmaya başlamış. Yalnız Ningen Isu müziğinin kimliğini açığa çıkaran yegâne etken Black Sabbath değil. Albümü ve ekibin diğer albümlerini dinlemeye başladığınızda tüylerinizi ürpertebilecek progresif unsurlar ve Japon müziğine has küçük dokunuşları yakalamanız gayet mümkün. Hatta grubu tanımama vesile olan ve şu sıralar 1,5 milyon izlenmeyi geçen “無情のスキャット/ Heartless Scat” adlı klip şarkılarında öyle her grupta denk gelemeyeceğiniz enteresan bir gong kullanımı var, ufak ama önemli bir detay bana kalırsa.

Gelelim tam bir ay önce yayınlanan “新青年” adlı albüme. Bir defa karşımızda, başlarda benim de gözümü korkutan, 65 dakika gibi uzunca süreye sahip bir yapım var. Klip parçası haricindeki eserlerin süreleri makul uzunlukta ama albümün 13 şarkıdan oluşması, vakti kısıtlı dinleyicileri albümden uzaklaştırabilir. Tabii baştan uyarayım, kesinlikle ama kesinlikle böyle bir hataya düşmeyin. Albüme ön yargısız şekilde başladığınız anda kendinizi bir anda son parçada buluyorsunuz, test ettim, onayladım. Ön yargı ifadesini özellikle kullanıyorum, sözler Japonca olunca bir yadırgama oluşuyor ister istemez ancak şarkıların groovy havası sizi esir alıp nakaratlara kendinizce eşlik etmeye başladığınızı gördüğünüzde yadırgama mevhumu buhar olup uçuyor. Önceki paragrafta grubun Black Sabbath’tan ve progresif sahalardan etkilendiğini yazmıştım, bu albümde şaşırtıcı biçimde -light da olsa- bir Pantera vuruculuğu var. Evet tarzlar, yaklaşımlar farklı ama son dönemde bana bu etkiyi hissettirebilen pek bir şey olduğunu anımsamıyorum. Acayip bir “Southern” içselleştirmesi var adamlarda, albümü dinlemeye başladığınızda ne demek istediğimi anlayacaksınız.

Albümü her bitişinde yeniden başlama hissi veren noktalar da yok değil. Parça tasarımları süper yenilikçi olmasa da her bir eserin tekdüzelikten uzak olması, kimi şarkıların neredeyse 4-5 bölümden meydana gelmesi, akılda kalıcı nakarat ve vokal melodilerinin yapımın tamamında iyi iş çıkarması, harika sound ve çok iyi enstrüman kullanımı yapımı çok değerli hâle getiriyor. Bir diğer bahsetmek istediğim nokta, grubun çift vokalli olması. Kimi şarkılarda Meiji Dönemi giysili gözlüklü ve uzun saçlı Shinji Wajima, kimi parçalarda ise “Hortlak Budist Rahip” görünümlü Kenichi Suzuki görev alıyor. Shinji-San daha Batılı bir vokal tarzını benimserken tam bir Ghost fanı olduğunu, Instagram’daki tişört koleksiyonuyla dinleyicilere gösteren Kenichi-San ise acayip gırtlak oyunlarına girişip daha geleneksel tatları şarkılara yediriyor. Müzisyenlerin koro hâlinde ortak giriştikleri, bölüm bölüm seslendirdikleri ya da çeşitli şekillerde katkı verdikleri parçalar da albümde bulunuyor tabii. Grubun anladığım kadarıyla albümlerin -bana göre- en iyi parçalarını en sona koymak gibi bir âdeti var. Bu 2019 çıkışlı yapımlarında da, 2017 çıkışlı albümlerinde de değişmiyor. Hele 2016 çıkışlı yapımlarının son parçasına ve muhteşem oğlu muhteşem nakaratına bir göz atın, belki bana hak verirsiniz bu konuda.

Keşfettiğimden beri deli gibi dinlediğim, gecenin körü olmasına karşın kendi kendime kopup kafa salladığım, yolda belde çekinmeden dinlediğim, sözlerine kendimce eşlik ettiğim, nakaratlarına hayran olduğum, saymakla bitiremeyeceğim iyi yanı olan albümü türe meraklı olsanız da olmasanız da mutlaka en az bir tur dinlemenizi öneriyorum. Bu, kolay kolay karşılaşılabilecek bir albüm değil, hiç ama hiç şakası olmayan Japon heavy metali.