Ece Çetinel

“Çocukken sabahları kiliseye gidip ilahi söylemek zorundaydık. Kilisedeki kokuyu ve sessizliği sevmediğimi hatırlıyorum. Hayır, bu bana göre değildi.” Sakis Tolis – Non Serviam: The Official Story of Rotting Christ

Dile kolay, 30 küsür yıl… Zaman onları belki biraz yaşlandırsa da, tarzlarında dönem dönem farklı rotalara yelken açsalar da; sanıyorum ki en dikkat çeken özellikleri hala “Biz buradayız.” demeleri. Meşaleyi büyük bir tutkuyla taşımaya devam eden Tolis kardeşler için 2019 yılı, 13. albümleri olan “The Heretics”i yayınlamanın tam zamanıydı. “Kâfirler” anlamına gelen bu albüm adı, aslında çok daha büyük anlamları içinde barındırmakta.

Dini inançları çok yoğun bir şekilde yaşayan Yunanistan’da şöyle bir 80’lere 90’lara gidersek, kendi ülkemizden pek de farklı olmayan bir sosyokültürel yapıyla karşılaşmamız bizi şaşırtabilir. Ters haç kolyeli, uzun saçlı metal müzik sevdalısı gençlerin yollarda polis tarafından durdurulması, çocukların düzenli olarak kiliseye gitme zorunlulukları gibi sosyal koşulların olduğu bir dönemde; Sakis ve Themis sürünün bir parçası olmayı şiddetle reddedip, özgürlük için yanıp tutuşan isyankar ruhlu gençler ve dönemin Atina’sının “kafirleri” olarak çoktan çizgilerini belli etmişlerdi. İşte tam bu noktada albümün adı, grubun manifestosunun belki de ilk defa bu kadar bariz şekilde gösterilmesi açısından önem arz etmekte. “Ben kafirim, gençliğimden beri böyleyim, yola bu şekilde başladık, işte bu yüzden albümün adı The Heretics.” diyen Sakis’in, albüm çıkmadan önce kendisiyle yapılan röportajlarında bizi neyin beklediğine dair emareler bulmak kolaydı aslında. Tarih boyunca kiliseyle ters düşerek kafir damgası yiyen ünlü edebi-felsefi isimlerden vecizeler ve bu isimlerin eserlerinden alıntılar serpiştirerek lirik olarak farklı bir konsept sunacağını; sound olarak ise “Rituals“ın daha gitar bazlı, belki biraz daha heavy metal versiyonu olacağını fakat Ortaçağ katolik atmosferini yansıtmak için de bol bol korolar kullanacağını belirtmişti. Peki albüm hedeflenen şeyi sağlıyor mu? “The Heretics”te bizi neler bekliyor, detaylı bakmaya başlayalım.

Albümün açılış parçası In the Name of God; arkada okunan ilahiyle paralel şekilde söylenen; Dostoyevski’nin en kült romanlarından olan Karamazov Kardeşler’den bir alıntı ile başlayıp, marşımsı davullar, oldukça ihtişamlı ve atmosferik havasıyla ve diğer alıntılarla devam eden bir parça. Ardından gelen Vetry Zlye ile albümün ana temasına kısa bir mola verip, Rus folk metal grubu Grai’den Irina Zybina’nın vokalleriyle Slav paganizmine giderek hem doğa anayı selamlıyor, hem özlediğimiz melodik karaktere kavuşuyoruz. “Ulusal Parkların Babası” olarak da anılan çevreci John Muir’in bir şiirinden dörtlükle bu parçada kapanışı yapıp, oldukça dinamik solosuyla ve ritmiyle bizi bekleyen Heaven and Hell and Fire’a baktığımızda ise, John Milton’ın “Kayıp Cennet” adlı eserinde tasvir ettiği cennetten düşüp cehenneme adapte olma karmaşasını ve zihnin inanca hükmedebileceğini parçanın başında şeytanın ağzından dökülen cümlelerle görüyoruz.

Albümün en ağırbaşlı parçası olan “Hallowed Be Thy Name”, oldukça yavaş temposuyla stabil giderken Shakespeare’in “Kış Masalı”ndan bir alıntıyla bizi şaşırtıyor. Ortaçağ’da kilise tarafından yasaklanan latin ilahisi Dies Irae ise burada, koroları ile kilise atmosferini tam anlamıyla yansıtırken temposuyla da dinamikliğini koruyor, Pistevo (I Believe) albümün en deneysel parçası olarak bize göz kırpıyor, zira arka planda hızlı bir ritimle seyreden şarkıda Giritli yazar Nikos Kazancakis’in “Çileci: Tanrının Kurtarıcıları” adlı eserinden bir parça okuyor Sakis. Fire, God and Fear tam anlamıyla bir canlı performans şarkısı olarak dikkatleri çekerken, The Voice of the Universe beklentilerimin altında yer alıyor. Azılı bir Melechesh hayranı olarak Ashmedi’nin bu parçada yer alacak olması beni çok heyecanlandırmıştı lakin sanıyorum ki kendisinden sadece Arapça sözlerin aksanlı söylenmesi açısından yardım alınmış. The New Messiah, dini kullanan çakma mesihlere cevap şeklinde, orta temposu ve hüzünlü sayılabilecek bir vokalle yine hoş bir melodiklik sunmakta ve “Book of Matthew”dan çok anlamlı bir vecizeyle kapanmakta. “Triarchy of the Lost Lovers” esintileri olan, yayınlandığı ilk gün favori parçalarımdan olan The Raven ise, albümün müzikal konseptinden bağımsız olarak Sakis’in Poe aşkından nasipleniyor, şiir dışında kalan sözleri ise albümün lirik konseptiyle birebir örtüşüyor.

Albümün en büyük sürprizi ise, şüphesiz ki bonus track olarak sunulan The Sons of Hell Part 1 oldu benim için. Parçayı açtığım an yükselen riff’ler, geçmişe duyulan buruk özlemlerin yarattığı o tebessümün yüzümde belirmesini sağlayarak “İşte bu.” dememi sağladı. Grubun “A Dead Poem”, “Sleep of the Angels” dönemlerini hatırlatan bu parça, apaçık bir şekilde Sakis’in bu tarz besteler yapabildiğini fakat bilinçli bir tercih olarak farklı konseptler denediğini ispatlıyor. Grubun 2018’de çıkan tarihçe kitabında, daha hiçbir albümde kullanılmamış riff’leri olduğunu okuduktan sonra böyle bir sürprizle karşılaşmam, beni geleceğe dair daha çok meraklandırıyor.

“The Heretics”, hedeflenen amaç doğrultusunda başarılı bir albüm. Genel olarak yansıtılmak istenen atmosferi albümün tamamında rahatlıkla hissedebiliyorsunuz. 3-4 parça belki de açıp tekrar tekrar dinlenebilecek kadar etki bırakmasa da, albümün bütünlüğü içinde güzelce harmanlanmış olarak duruyorlar. “Rituals“ın konseptine ve parçalarının neyi anlattığına saygım olsa da şu an açıp dinlediğim şarkı sayısı 4’ü geçmezken, bu albümde bu rakam yükselmiş durumda. Önceki albümden daha fazla melodi burada mevcut olmakla birlikte şunu belirtmekte de fayda görüyorum. Grubun son yıllarda yöneldiği ruhani yönden memnun değilseniz “The Heretics”in bir bütün olarak sizi tatmin edip etmeyeceğinden emin değilim. Hatta açık bir şekilde keskin görüş ayrılıkları yaratacağını da düşünmekteyim zira geçmiş parçalara benzer riff’ler, nakaratlar mevcut, evet. Lakin; Sakis’in hedeflediği şeyi kabullenip, albümün edebi-felsefi-ruhani arka planını da hesaba katarsanız, albümü hazmetmeniz daha kolay olacaktır. İçinde gerçekten hoş parçalar bulunan, dinlemesi kolay bir albüm. Ve albümün yaratılış aşamasında Themis’in Sakis’e “Biraz riff çal” dediğini ve abisini 20 yıl öncenin en iyi riff yazarlarından biri olarak gördüğünü de eklemek istiyorum. Ve ben bu albümle beraber, grubun “Rituals“da başlattığı ayinsel-okült dönemin bittiğini hisseder gibiyim. Çok olumlu tepkiler alan bonus parça adeta bundan sonraki çalışmalara bir ışık tutmakta. O 3-4 parçaya ayırdığımız albüm geçmişlerinde yüksek ihtimal bundan sonra “ruhani” dönem olarak adlandırabileceğimiz bir 2 albümlük dönem klasmanı oluşmuş durumda. Asıl bir sonraki albümde neler yapacaklarını şimdiden merak etmekteyim zira bu tema üstünden gidilebilecek başka bir versiyon kalmadı gibi sanki.

Yazının sonlarına gelirken, albümle ilgili çoğu kişinin dikkatini çekebilecek ilginç bir noktadan bahsetmek istiyorum. Spesifik kelimelerin şarkı adları ve sözlerinde tekrar tekrar karşımıza çıkması bizi bu noktada düşüncelere sevk edebilir. “Fire-pyre-empire-desire” gibi kelimeler albümde neredeyse çoğu şarkıda görüldüğü için “E sürekli aynı kelimeler basit cümlelerle kullanılmış” şeklinde düşünülmesi normal. Fakat ben bunu, Sakis’in bu albümde liriksel olarak farklı bir konsept denemesinin bir ürünü olarak değerlendirmekteyim. Eğer şarkı sözlerine serpiştirilmiş alıntılar olmasaydı, belki liriksel zayıflıktan bahsetmemiz mümkün olabilirdi fakat gerek edebi eserlerden direkt okumalar olması, gerek ünlü şahısların vecizelerinin kullanılması bu durumu dengelemekte.

Rotting Christ’ın “Thy Mighty Contract“le başlayıp, “Triarchy of the Lost Lovers“la devam eden dönemine tapan, orta dönemiyle de arası hayli iyi olan fakat grubun son yıllarda benimsediği marşımsı, ayinimsi havadan da aşırı rahatsız olmayan biriyim. Hayatta hiçbir şeyin aynı kalmadığını, karşımızda artık o agresif ruha sahip olmayan, daha olgun ama hala içindeki müzik ateşi sönmemiş, hala bir şeyler üretmek isteyen, kimi zaman bilinçli şekilde farklı şeyler deneyen, hala sunabileceği bir şeyler olduğunu düşünen ve müzikte devrimi gençlerin yapması gerektiğine inanan bir Sakis’in olduğunu unutmamak lazım. Zaten kendisi de o devrimi gençken yapmadı mı?

“Rituals“, benim gözümde 7 puanlık bir albüm olduğundan halefine, daha melodik ve akıcı olması sebebiyle 8 puanı uygun görüyor; kutsallık karşıtı bütün değerlerin habis karanlığından hepinizi selamlıyorum.