Bir kritiği yazmak için kendimi hiç bu kadar donanımlı hissetmemiştim. Tüm müzikseverlerin hayatının bir döneminde saplantı seviyesinde dinlediği ve araştırdığı bir grup vardır, benim için bu Queen’di.

12-13 yaşlarındayken annem çok dinlediği için onlarla tanıştım ve grup tam anlamıyla hayatımı değiştirdi. Daha önceden ortalama bir müzik dinleyicisi olan ben, günde 9-10 saat walkman dinleyen, 56K modemle bağlanılan internet ve yarım yamalak İngilizce bilgimle grubun bütün tarihini, röportajlarını ve şarkı sözlerini araştıran amansız bir hayrana dönüştüm.

Soluduğum hava, yediğim yemek, içtiğim su, adeta her şey Queen olmuştu. Üniversiteye başladıktan sonra biraz daha sert müziklere ilgi duymaya başlayınca ister istemez Queen’i daha az dinler hale geldim, ama bugün hala en sevdiğim ve külliyatına en hâkim olduğum gruptur. Bütün şarkılarını, sözlerini ve tarihini ezbere bilirim. O yüzden en başta söyledim, kendimi hiçbir yazıyı yazmak için bu kadar donanımlı hissetmemiştim.

Belki bir gün çok daha detaylı şekilde Queen’in müziği ve rock tarihindeki yeri üzerine bir şeyler yazarım, ama bugün konumuz yeni gösterime giren ve tüm Dünya’da epey ses getiren, Queen’in kuruluş ve yükseliş yıllarını konu alan Bohemian Rhapsody filmi.

Freddie Mercury’nin hayatının bir noktada film olması kaçınılmazdı. Öyle bir müzisyen düşünün ki, tüm zamanların en iyi şovmenlerinden biri olarak anılmanın yanı sıra rock müziğin gördüğü en sıra dışı ve en çok ses getiren parçalardan bazılarını da bestelemiş olsun (Bohemian Rhapsody, We Are The Champions, Killer Queen, Don’t Stop Me Now, liste uzar gider…). Ses rengi ve vokal tarzı ile yıllarca “en iyi vokalistler” listelerini tepetaklak etsin, tüm Dünya’da delicisine sevilsin ve ardından daha yeni yayılmaya başlayan tedavisi olmayan bir hastalıktan sadece 45 yaşında bize veda etsin. Özel hayatına ve verdiği deli partilere hiç girmiyorum bile. 70’lere ve 80’lere bu denli damgasını vurmuş bir adamın hayatı elbet bir gün film olacaktı. Yıllarca bu filmin çekileceği dedikoduları etrafta döndü ama bir şekilde gerçekleşmedi. Sonunda film yapımcıları ve grubun hayattaki üyeleri fikir birliğine varıp Freddie rolü için Rami Malek’i seçtiler ve arada yönetmen değişikliğinin de yaşandığı zorlu bir çekim sürecinin sonunda Bohemin Rhapsody filmine kavuştuk. Film şu ana kadar kritikler tarafından pek tutulmasa da seyirciler tarafından epey sevilmiş durumda. Bohemian Rhapsody ilk haftasında 50 milyon dolar gibi bir hasılat yaparak beklentilerin üzerinde bir performans sergiledi.

Ben ise film hakkında bir sinemasever ve bir Queen hayranı olarak ikiye bölünmüş durumdayım. Müzikleri ve performansları bir kenara bırakıp filmin senaryosuna, kurgusuna ve yönetmeliğine bakarsak; Bohemian Rhapsody ortalama bir film. Çok fazla değişik temayı işlemeye çalışıp hiçbirinin hakkını tam anlamıyla veremiyor ve üzerinde gidilse çok enteresan olabilecek noktaları yüzeysel şekilde bırakıyor. Diğer yandan, film müzik odaklı filmler arasında eşine az rastlanacak ustalıkla çekilmiş ve tüyleri diken diken eden yığınla sahne barındırıyor. Aktörlerin performansları çok iyi ve Queen’in olağanüstü havası filmin her yerine sinmiş. Bu yüzden filmi sevmemek çok zor, özellikle o büyüleyici finalini.

Olumlu yönlerden başlarsak, filmin sadece 1970-1985 yıllarını kapsıyor olması çok yerinde bir seçim olmuş. Birçok kişi gibi ben de yapımcıların Freddie’nin son yıllarına ve ölümüne fazla yer verip duygu sömürüsü ile seyircileri tavlamaya çalışacağını düşünüyordum. Tam aksine film Queen’in en zirvede olduğu kısımlarda bitiyor ve genel olarak Freddie’yi ve grubu pozitif bir ışık altında gösteriyor. Tabii dram olmadan film olmaz, o yüzden Freddie’nin grupla yaşadığı gerginlikleri, menajeri Prenter’ın çevirdiği oyunları ve AIDS teşhisi konulması gibi can sıkıcı olayları da izliyoruz, ama bunların hiç biri Queen’in gücünü ve sanatını gölgelemiyor. Filmin Freddie’yi ve grubu bu şekilde sunması benim çok hoşuma gitti, filme gitmeden önce Freddie’nin cinsel kimliğinin ve özel hayatının gereksiz şekilde ön plana çıkarılacağı ile ilgili kaygılarım vardı. Filmde bunlar önemli yer tutuyor ama aşırıya kaçmadan dozunda verilmiş.

Diğer bir olumlu yön performanslar. Rami Malek herkesi şaşırtarak harika bir Freddie olmuş. Özellikle sahne hareketlerini birebir kopyalamış, Freddie’nin her hareketini ezbere bilen biri olarak ağzım açık izledim. Fakat sahnede olduğu kısımların dışında, yani günlük hayatta, Rami birebir Freddie’yi canlandırmak yerine biraz daha kendinden bir şeyler katmayı tercih etmiş. Özellikle Freddie’nin röportajlarını izlerseniz Rami’nin canlandırışı yerine daha canlı ve hızlı konuşan bir karakteri olduğunu görebilirsiniz. Bu beni fazla rahatsız etmedi, zaten genel olarak Rami’nin performansı oldukça beğenildi ve Oscar adaylığına kesin gibi bakılıyor. Özellikle fiziksel olarak Freddie’ye çok benzemediği de göz önünde bulundurulursa bu epey ciddi bir başarı.

Diğer oyuncular arasında beni en çok etkileyin Brian May’i canlandıran Gwilym Lee ve Jim Hutton’ı canlandıran Aaron McCusker oldu. Nasıl yapmışlarsa Gwilym’i Brian’ın gençliğinin birebir aynısı yapmışlar, oyuncu da Brian’ın hem ses tonu hem de hareketlerini birebir canlandırmış, helal olsun gerçekten. Aaron’un performansı da çok başarılı ve onu görünce keşke Freddie-Jim hikâyesine daha fazla yer ayrılsaymış diyorsunuz. Bunlar dışında Roger ve John’ı canlandıran elemanlar da yeterli bir performans ortaya koymuş ama çok da öne çıktıkları söylenemez. Özellikle Roger Taylor gibi kritik bir karakterin filmde daha fazla yer kaplamasını beklerdim. Roger ultra tiz vokalleri ve çapkınlıkları dışında filmde pek yer almıyor. John Deacon’ın az gözükmesi ise kısmen mantıklı, gerçek hayatta o da bir çok hit şarkı yazmış olmasına rağmen (Another One Bites the Dust, I Want to Break Free) diğer üyelere oranla daha arka planda kalmayı tercih eden biriydi. Yine de Freddie’ye en bağlı olan üyelerden biri olduğu ve grubun yönetiminde ciddi pay sahibi olduğu birkaç sahnede güzel verilmiş.

Hoşuma giden bir başka ayrıntı da filmde sadece Queen fanlarının fark edeceği bir sürü güzel ayrıntılar saklanmış olması. Mesela girişteki klasik 20th Century Fox temasının Brian May gitar armonileri ile çalınması, Bohemian Rhapsody’nin single olmasını istemeyen prodüktörü Mike Myers’ın oynaması, Sweet Lady ve I am in Love With My Car gibi şarkılarının sözleri ile dalga geçilmesi gibi. Ayrıca 70’lerin Queen’inin stüdyoda birçok deneysel kayıt tekniğine girmesi gibi şeylere de az da olsa değinilmiş. Bunlar çok güzel detaylar, film bir Queen fanı için bu açılardan kesinlikle tatmin edici.

Filmle ilgili en büyük artı finaldeki Live Aid sahnesi. Bence film literatürüne geçecek kadar efsane bir canlandırma olmuş. Hatta neredeyse bütün filmin sizi bu sahneye hazırladığını söyleyebiliriz. Grubun, özellikle Rami’nin performansı, Wembley atmosferi, seyirciler, ve mükemmel bir görüntü yönetimi eşliğinde yaklaşık 15 dakika süren bu sahneyi ağzınız açık izliyorsunuz. Grubun tarihinde de önemli bir yer tutan bu performansın hakkı daha iyi verilemezdi diye düşünüyorum. Bohemian Rhapsody’nin başlamasıyla kalabalığın kendinden geçişi ardından Radio Ga Ga’daki el çırpmalar, Freddie’nin seyirci ile düeti, Hammer To Fall’un verdiği coşku ve We are the Champions ile epik kapanış… Eğer Queen hayranıysanız bu sahneleri eminim baştan sona koca bir sırıtış ile izleyeceksiniz. Gönül isterdi orijinal konserdeki Crazy Little Thing Called Love ve We Will Rock You da dâhil edilmiş olsun, ama finali çok uzatmamak için onların kesilmiş olması normal karşılanabilir.

Evet, bu kadar övgü yeter, gelelim zayıf kısımlara. Öncelikle, fanlardan çok tepki almış olan, grubun tarihiyle ilgili gerçeklerin değiştirildiği kısımlarının beni çok da rahatsız etmediğini söyleyeyim. Evet We Will Rock You yazılırken Freddie’nin bıyığı yoktu, evet Fat Bottomed Girls filmde gösterildiğinden çok daha sonra ortaya çıktı ve evet gerçek hayatta Freddie Live Aid konserine çıkarken büyük ihtimalle AIDS olduğunu bilmiyordu. Bu noktada şunu hatırlamakta fayda var, hem tarihsel gerçeklere bağlı kalıp hem de dramatik olarak etkileyici bir senaryo yazmak epey zorlu bir iş. Bu yüzden daha güzel bir film ortaya koymak için bu tarz değişiklikler yapılabilir, dozunda olduğu sürece bence sorun yok. Zaten illa gerçekleri görmek istiyorsanız Days of Our Lives gibi harika bir belgesel var, onu izleyebilirsiniz.

Filmin asıl sorunu gerçekleri çarpıtması değil, ne anlatmak istediğini ve hikâyesini tam oturtamamış olması. Film bir grup İngiliz gencin yıldızlığa yükselme hikâyesi gibi başlıyor, fakat ilk yarım saat sonunda bunu ikinci plana atıp Freddie-Mary ilişkisi üzerine odaklanıyor. Bu sefer eşcinsel bir adamın kimlik arayışı tarzında bir anlatıma geçiyoruz, fakat orada da çok durmayıp rock starlıkla gelen yalnızlık temasına ilerliyoruz. Bir nevi odağında başarılı insanların olduğu birçok filmde işlenmiş olan “herkes beni seviyor ama aslında çok yalnız bir insanım” sendromu. Ardından grubun ayrılık noktasına gelip sonra tekrar birleşiyor ve Live Aid konseri ile “mutluluğa uzaklarda arama, önemli olan ailedir” mesajı ile film bitiyor. Bunları hepsi kendi içinde güzel temalar, ama hiç biri filmde tam doyuruculukla işlenemiyor. Sonunda filmin süresi iki saat üzerinde olmasına rağmen senaryodan ve kurgudan tam bir doyum alamıyorsunuz. Mesela film Queen değil de hayali bir grubun hikâyesini anlatsaydı, eminim bu boşluklar çok daha kötü gözükecekti. Filmin bu eksik yanlarını şarkılar ve konser sahneleri kapatıyor. Hatta o kadar iyi kapatıyor ki filme düşük bir not vermeye gönlüm razı olmadı, aşağıda verdiğim notu Live Aid sahnesi tek başına bile hak ediyor.

Sanıyorum senaryonun bu kadar aksamasındaki ana neden yönetmen Bryan Singer’ın (ki kendisi sevdiğimiz bir abimizdir, The Usual Suspects gibi bir filmi çekmiştir) çekimlerin ortasında kovulması ve apar topar başka bir yönetmenin filmi bitirmesi. Özellikle filmin en kilit sahnesi olan Live Aid’in Bryan Singer tarafından çekilmiş olması, eğer tüm filmi o çekseydi acaba daha iyi bir şey mi ortaya çıkardı sorusunu akıllara getirmiyor değil.

Eğer Queen fanıysanız filme koşa koşa gidin ve bu büyük grubun hayatını ve başarılarını kutlayın, şarkıların tadını çıkarın. Eğer Queen ile çok bir gönül bağınız yok ise yine de iyi oyunculuk izlemek ve konser sahnesi nasıl çekilir görmek için gidebilirsiniz.

Son olarak; iyi ki Queen var, iyi ki bu Dünya’dan Freddie Mercury gibi bir adam geçti, iyi ki 70’ler gibi büyük grupların klasik pop ve rock şarkı kalıplarını yıktığı bir dönem yaşandı ve iyi ki bu müzikleri hala dinleyen güzel insanlar var ki böyle filmler çekilebiliyor. Live Aid’in orijinal versiyonunu vererek yazıyı kapatalım.