Oğuz Sel

Dimmu Borgir’in senfonik metal adına ilk ciddi adımı, “Stormblåst” albümünün kapanışındaki “Guds Fortapelse – Åpenbaring Av Dommedag” parçasının başlangıcında gizliydi bence. Antonín Dvořák’ın efsanevi Dokuzuncu Senfonisi’nin çarpıcı bölümlerinden birini giriş şeklinde kullanan şarkının bu tasarımında; gruba katılana dek metal müzikle ilgisi olmayan ama katıldığı andan itibaren ekibe inanılmaz düzeyde müzikal zenginlik kazandıran klasik müzik hastası al yanaklı genç Stian Aarstad’ın parmağı olduğunu düşünüyorum. Her ne kadar “Stormblåst” albümünü açan “Alt Lys Er Svunnet Hen”in başlangıcını Magnum’un “Sacred Hour” eserinden, “Sorgens Kammer”i ise Agony isimli Amiga oyunundan araklasa da Aarstad kişisinin, grubun ilk üç albümündeki emeğinin öyle yabana atılacak türde olmadığını üşenmesem kanıtlarımla uzun uzadıya anlatırım.

Dimmu Borgir’in senfonik metal adına ikinci ciddi adımı, belki de grubun başına gelen en iyi şeylerden biri olan Mustis’in kadroya katılmasıydı. “Spiritual Black Dimensions”ı 2000 veya 2001 senesinde ilk işittiğimde, bu albümü yapan grubun “Stormblåst” ve “For All Tid”i yapan grupla aynı olup olmadığını sorgulamıştım. Yalancı senfonik ögelerin hiç de yalancı gibi durmayışı, katmanlı şarkı tasarımları, matruşka misali açıldıkça açılan ve dâhi değişimden dönüşümden dinleyene kafa kırdıran parçalar, grubun klasik müzik tarafında bilgisi, yetkinliği olan birilerinin kontrolünde ilerlediğinin en önemli göstergesiydi; bu da grubun dümeni iyiden iyiye senfonik tarafa kıracağı hakkında ipuçları veriyordu dinleyenlere.

Sonrasında senfonik black metal başlığı altında albümler akmaya başladı Dimmu Borgir’den; arkasına ICS Vortex gibi bir ulu çınarı da alarak… “Puritanical Euphoric Misanthropia” ile dinleyenleri sersemleten ekip, “Death Cult Armageddon” ile şaka gibi senfonik düzenlemelerine imza attı, Mustis artık olayı kişisel şova dönüştürmüştü belki de, pek de güzel etmişti. Sonrası… Sonrası biraz tatsız; grup “In Sorte Diaboli” ile duvara tosladı, ardından yaprak dökümü gerçekleşti ve Dimmu Borgir’in elini güçlendiren kişiler birer birer kadrodan çıkarıldı. Ardından, birer birer vasat albümler çıkmaya başladı ve neredeyse 20 senedir grubu takip eden bendeniz de Shagrath’ın “Eonian” için ifade ettiği “Enthrone Darkness Triumphant” ve “For All Tid“i anımsatan temalar ve karakterler var.” cümlesi üzerine son iki albümdür soğuduğum grubun yeni albümünü beklemeye başladım.

Yapımı baştan sona ilk dinlediğimde, grubun bu saatten sonra köklerine falan döneceğini beklememin en büyük ahmaklığım olduğunu anladım. Bu denli tanınmış, mainstream kitleyi; iblis, cin, küfür, kâfir diyerek kekleyip metal müzik enstrümanlarının aralarına yaylıları sokuşturarak düşük profilli müzikler üreten adamların sözüne itimat edilmemesi gerektiğini baştan idrak etmeliydim.

Hayır, “Eonian” oturup sayfalarca yazıp çizip itin götüne sokabileceğim kadar leş bir albüm değil; bilâkis içinde hoşuma giden birçok nokta var ama hoşuma gitmeyen alanlar o kadar çok ki ve verilen sözlerin tutulmamış olduğunu görmem, grubun bunca yıllık takipçisi olarak o kadar incitici ki; ortadaki pozitif yönleri ele almak inanın gelmiyor içimden. Hiçbir zaman öyle ahım şahım şeytancılık yapmayan adamların, kalkıp gerçekten kendini bu yola adamış grupların yaptığının benzerini gösteriş amacıyla ele alması, kapağından şarkı sözlerine ve isimlerine kadar gözlere değil ağızlara sokmaya çalışması ise mide bulandırıcı. İşin müzik tarafı yine ve yine sıkıntılı. “Council of Wolves and Snakes” parçasındaki “Hülehola oo, hideoda hürra!” şeklindeki mucizevî fikirler komiklik, albümün geneline yayılan “senfoniklik” mevzusundan anlaşılanın -küçük bir kısmı müstesna- yaylıları ana melodilere eşlik amaçlı kullanmak olması basitlik, akor ve arpej üzerinden yürünerek melodi/solo üretmek tembellik, koroları adam akıllı kullanamamak ise işten anlamamak bence. Koskoca grubun dinleyicilerini; üç beş blast beat’li bölümle gazlayabilmesi, double bas davullu kısımlarla heyecanlandırıyor olması, hafif melodili tarama gitarlarla tavlayabilmesi ise ayrı bir paragrafta ele alınması gereken fakat almayacağım meseleler; belki başka zaman.

Albümü çıktığından bu yana herhalde 20+ defa dinlemişimdir, yapımın kulaklıkla daha anlaşılır olduğunu söylemeliyim. Prodüksiyon her zamanki gibi on numara ama işte senfonik taraf ve koroların nasıl kullanılacağı bilinemeyince, adamların arka planlarında klasik müzik geçmişi olmayınca, işler ciddi teatral gösteri yerine soytarılığa doğru evriliyor; tabii bu adamlar soytarılığı teatral gösteri olarak kabul ediyorlarsa ayrı mesele.

Dimmu Borgir özellikle 2007’den beri harikulâde bir grup, her yaptığı süper, yarattıkları her fikir acayip derin ve benzersiz ve ben bu heriflerin yaptığı müziği anlayamayacak kadar aptalım. O yüzden muhtemelen bundan sonraki hiçbir Dimmu Borgir albümüne bakmayacağım.

NOT: 5,5

Ahmet Saraçoğlu

DIMMU BORGIR’in geçmişiyle ilgili genel fikirleri yukarıda Oğuz ele aldığından ben doğrudan “Eonian”ın tuhaf dünyasına gireceğim.

Tuhaf diyorum, çünkü albüm gerçekten de tam bir bütünlük sergilemeyen ve “Abrahadabra”dan bu yana geçen 8 yıllık süreçte akıllara gelen şeylerle oluşturulmuş gibi duran bir tavra sahip. 1 saate yakın süreye sahip olan “Eonian”daki şarkılar gerçekten de bu 8 yıllık zamana mı yayıldı, yoksa son birkaç yılda mı ortaya çıktı bilmiyorum, ama ortada görünür bir dağınıklık olduğu bence açık.

Albüme yönelik hislerimin Oğuz’unkilerden daha olumlu olduğunu söyleyerek başlayayım. “Eonian”ı ilk 4-5 dinlememde albümdeki hit şarkı azlığı (“yokluğu” diye okuyabilirsiniz) gerçekten de şaşırtıcıydı; “Abrahadabra”da “Gateways” gibi bence başyapıt bir şarkı yapan bu adamlar, “Eonian”da ciddi anlamda bir hit eksikliği çektiklerini gösteriyorlardı. Sonraki dinlemelerde bu durum bir şekilde kendi kendine dengelendi ve albümün hitsiz, ancak belli ölçüde güçlü yanlarını takdir etmeye başladım.

DIMMU BORGIR’e dair söylenmesi gereken şeylerin başında, DIMMU BORGIR’in fazlasıyla kendine güvenen bir grup olduğu geliyor. Yaptıkları müzik, tıpkı tavırları ve demeçleri gibi fazlasıyla kendine güvenli, yer yer kasıntı. E böyle de olması lazım aslında; sonuçta görsellikten müziğe kadar her anlamda son derece iddialı bir iş sunuyorsunuz. Bu kendine güven, grubun elindeki silahlar güçlüyken gerçekten de çok değerli hâle geliyordu; ICS Vortex, Mustis gibi değerler DIMMU BORGIR’e devasa katkılar yapıyor, gruba muazzam bir kudret katıyordu.

Bu elemanların ayrılmasından sonra ipleri eline alan Shagrath, Silenoz ve Galder üçlüsü belli konularda DIMMU BORGIR’in kimliğini yine korusalar da belli konulardaki açıklar, eksiklikler ve olmamışlıklar insanın içini buruyor. Bunların başlıcalarından biri senfonik unsurlardaki yaratıcılık eksikliği. Yukarıda Oğuz’un da bahsettiği bu durum, albümü dinlerken bana en çok “ah be” dedirten şey oldu. FLESHGOD APOCALYPSE piyanisti ve grubun orkestrasyonlarından sorumlu Francesco Ferrini bu albümde gruba destek atmış olsa da, yaylı yazımındaki ve koro vokal melodilerindeki nota seçimlerinin standartlığı, sürprizsizliği; ICS Vortex’in eşsiz vokal yorumuyla, Mustis’in yaratıcı orkestrasyonlarıyla yoğurulmuş bir dinleyici için gerçekten de hayal kırıklığı. Pek çok yerde melodinin gidebileceği farklı yerleri düşünerek, eski elemanların bunlarla neler yapabileceğini aklımdan geçirerek tadımı kaçırdım desem yeridir.

Yine de albümün başarısız olduğunu söylemek haksızlık olur. Sekiz yılın ardından daha enteresan şeyler bekliyor muydum, tabii ki evet. Dediğim gibi en azından “Gateways” gibi DIMMU BORGIR klasiği olabilecek bir şarkı yapsalarmış iyi olurmuş. Ama biraz olsun iyimserseniz, eldekilerle de avunmak mümkün (bazı şarkılarda baya iyimser olmanız gerekebilir).

Albümün içine biraz daha derinden bakarsak; “Eonian”ın “In Sorte Diaboli”den daha iyi, kısmen “Abrahadabra” ayarında olduğunu düşünüyorum. DIMMU BORGIR’in senfonik black metalin RAMMSTEIN’ı olduğunu düşünmeme sebep olan çeşitli imza hareketlerin yanı sıra, “The Unveiling”in girişindeki enteresan trafik gibi beklenmedik olaylar da DIMMU BORGIR’in “Eonian”la birlikte tanıştığımız yüzleri arasında. Tabii tüm bunlar albümü ne denli uzun ömürlü kılacak, yıllar sonra albümden kaç şarkıyı dinliyor olacağız, orası muamma.

DIMMU BORGIR’i değerlendirirken bırakın ilk 2-3 albümü, artık “Death Cult Armageddon”ı bile kıyaslamaya almadan bakmak lazım olaya. Promo fotoğraflara bir dolu adam doluşturulmuş olsa da, sonuçta koca grup 3 kişiye inmiş durumda. Bu şekilde düşününce hayal kırıklığının boyutu azalıyor, insan biraz olsun rahatlıyor. Aksi takdirde “Eonian”ın DIMMU BORGIR adına çok iyi, sapasağlam bir albüm olduğunu zaten kimse iddia edemez herhalde. Grubu yaklaşık 20 yıldır dinleyen biri olarak, şahsen ben edemem.

NOT: 7