Cemil Okumuş

Doom ve ambient metal gibi alttürler black metal tabanlı olarak icra edildiklerinde pek belirgin ve ayırt edici bir karakter kazanamamaları çok olasıdır. Orijinallik yaratma amacıyla tempoyu fazla düşürmek, fazla distorsiyon kullanmak ya da müziği büyük ölçüde atmosferik ve senfonik bir yapının içinde boğmak, aşırı ve gereksiz görünecek; istenilen, o insanın içine işleyen gerçek anlamda depresif yapıyı yaratmak zorlaşacaktır. Yine orijinallik yaratmak adına teknik ve deneysel bir yapı kullanmak da doom ve ambient hissini bozabileceği için riskli bir girişim olacaktır. Durum böyle olduğunda doom ve ambient metal gibi türleri deneysel yollarla geliştirmek zor bir iştir, fakat başarıldığı zaman ortaya çok iyi ürünler de çıkabilir.

Okuyucuya fikir vermek adına bir ambient doom/black projesi diyebileceğimiz Mersin, Namrun çıkışlı tek kişilik grup Yayla’nın beşinci albümü “Pas.to.rale”, ambient ve doom etkileşimli bir müziği hiçbir konuda abartıya kaçmadan, müziği belli bir kalıbın içinde boğmayıp kullanılan her unsurun başarılı bir birlikteliğiyle oldukça karakteristik bir şekilde ortaya koyan ve ciddi anlamda ilgiyi hak eden bir çalışma. Yayla’nın kurucusu ve tek üyesi Emir Toğrul, black ve doom metal gibi alt türlerin underground karakterini elinden geldiği kadar koruyan, diğer projeleri Chaoscunt ve Viranesir’de de başarılı bir şekilde deneysel ve kirli black metal icra eden bir müzisyen. “Pas.to.rale”, sanatçının uzun bir üretim sürecinin sonunda ortaya çıkan en olgun ürünü.

“Pas.to.rale”in müziği, içerisindeki unsurlardan birinin diğer tüm unsurların üzerinde olup diğerlerinin sadece ana unsurun yardımcısı olduğu bir şekilde değil, kullanılan her ögenin, albümden çıkarılamayacak şekilde birbirine bağlı olduğu ve bu bağlılığın basit bir şekilde black ya da ambient metal denip geçilemeyecek kadar özgün bir yapı yarattığı bir müzik. Hafifçe seyreltilmiş depresif gitar tınısı, kişinin hiç zorlanmadan albümün içine girip kendini atmosfere bırakmasını sağlıyor. Black metal rifleriyle tekdüze olmayan gayet yaratıcı ve kendi içindeki değişkenliği her zaman bütünün bir parçası olan bir müzik ortaya konuyor. Parçaların gidişatının tekdüze olmaması, ritimdeki ve riflerdeki değişimlerin her zaman sürükleyiciliği sağlayacak şekilde bir araya gelmesi ile oluşturulan depresif hava ve duygu yoğunluğu üst düzeyde. Emir Toğrul’un deneysel müzik anlayışının, müziği teknik içinde yok edecek bir noktaya kaçmadan istenilen yapıyı yaratmak için tam kararında kullanıldığını görüyoruz. Sanatçının diğer projelerinde de görülebilecek olan, müziğin işlenişinin doğal ve kendinden bir atmosfer yaratması durumu, “Pas.to.rale”de en yoğun şekilde kendini gösteriyor.

Davuldaki ritim değişimlerinin riflerle olan uyumu, metronom ne olursa olsun albümün sürekli akıcı olmasını, riflerin kendi içindeki zenginliği de bu akıcılığın asla sıkıcı olmamasını sağlıyor. Gitarın ve davulun akışına onlarla birlikte uzayıp giderek eşlik eden klavye dokunuşları da albümün atmosferini ve hissiyatını doruk noktasına çıkarıyor. Bazı parçalarda klavye oldukça ön plana çıkıyor ve sanatçının büyük ölçüde klavye üzerinden de harikalar yaratabildiğini görüyoruz. Vokaller müzikle bütünleşen ve anlatılmak istenen her şeyi dinleyiciye müzikle birlikte ulaştıran yoğun ve içten vokaller. Black metal unsurlarının ve deneysel elementlerin müziği anlamsız bir çorbaya çevirmeden, black, doom ve ambient gibi alt türlerde türün özünü ve hissiyatını bozmadan, onun özgün bir müzik oluşturularak geliştirilebilecek şekilde kullanılabileceğini kanıtlaması, albümün en büyük başarısı.

Albümün en belirgin yönlerinden biri de pek çok grubun şekilcilikten öteye geçmeyen şarkı sözlerinin aksine Yayla’nın şarkı sözlerinin ve temasının bütünüyle insanla ilgili olması ve insan varlığına nüfuz etmesi. “Pas.to.rale” bu şekilden müzikten de fazlasını sunarak insanın çaresizliğini ve nihilizmi en açık şekilde gözler önüne seren bir sanat eseri olarak karşımıza çıkıyor. “Pas.to.rale” bizi rastlantısal ve anlamsız var oluşumuzun her anının bizim için sonsuz bir tutsaklık ve acı olduğu, ne umudun ve hayata kendisinde var olmayan güzellikler atfetmenin ne de onu yadsıma çabalarının bizi kurtarmak için yeterli olmayacağı, her zaman anlaşılmazlık ve belirsizlikle kuşatılmış olmanın acısını çekeceğimiz gerçeğiyle yüzleştiriyor. Böylece “Pas.to.rale” hem müzikal anlamda hem tema anlamında yapmak istediği her şeyi başarıyor.

Pas.to.rale özellikle depresif, atmosferik ve doom metal sevenlerin ufkunu genişletecek, mutlaka üzerinde durulması gereken bir albüm.