Oğuz Sel

Durun ve şimdi şuna odaklanın: Yaşadığınız her an, tarihe tanıklık ediyorsunuz. O yüzden algılarınızı mümkün olduğunca açın ve her şeyi daha dikkatli gözlemleyin.

İlkokuldayken, o zamanların izlenebilen iki kanalından birinde gördüğüm “Berlin Duvarı Yıkılıyor!” haberini hayal meyal anımsıyorum. Şu an çeşitli video sitelerinde bulunabilen görüntüleri, o yıllarda hiçbir şeyden anlamadan izleyerek aslında o döneme bir şekilde tanıklık etmişim. Dört metreye yaklaşan bir duvarın insanlara neler yaşattığını ise büyüyünce öğrenecektim. Üzerine nice şarkılar yapılan, nice filmler çekilen Berlin Duvarı, evet, insanlığa çok şey kaybettirdi ancak insanlığın belki de üretebildiği en iyi şey olan sanata büyük katkılarda bulundu. Hem zaten çoğu sanat, acılardan beslenmez miydi?

Ortaya koyduğu hemen her albümüyle büyük ses getiren ve progresif rock diye bir şeyin varlığını en çok borçlu olduğu grupların başında yer alan Camel, Berlin Duvarı’nı konsept olarak seçtiği eserde, önceki albümlerinin aksine biraz daha yoğun klavye kullanımıyla ön plana çıkıyor. Bunda, uzun bir süre rock ve türevi müziklerle en sık kullanılan ve dominant hale gelen Hammond’un yerine, synthsizer olarak adlandırılan ve birçok sesi taklit etmekte hayli başarılı olan, aynı zamanda çeşitli arpejlerin otomatik olarak çalınabilmesini sağlayan programlamalarla gelen aygıtların yaygınlaşmasının etkili olduğunu düşünüyorum. Böylece grup, yaratmak istediği o hüzünlü ve yoğun atmosfere, bu enstrümanlarla ulaşabilecekti, öyle de oldu.

Grupla birlikte hatırlanan çok sayıda şarkıya ev sahipliği yapan albümün kimi parçalarında Andrew Latimer’in paralize edici ve kendine hayran bırakan sesini, kimi parçalarda ise Chris Rainbow’un enerjik ve bağımlılık yapıcı sesini duyacaksınız. Latimer’ın gitarı gerçek anlamda ağlattığı bölümler, yoğun melodi fırtınasıyla dolu eserler içinde, kendilerine korunaklı bir yer bularak “Ben buradayım..” derken, Gheorghe Zamfir’e “Bak hüzünlü melodi öyle yapılmaz, böyle yapılır,” dercesine icra edilen pan flüt bölümleri, sağlam psikolojinizi kolayca yerle bir edebilir. Ayrıca, yapıtta yer yer kullanılan perdesiz baslar, gözlerinizi kapattığınızda, kendinizi başka bir boyutta gibi hissetmenizi sağlayabilir. Bir Camel klasiği olarak enstrümantal parçaların da yer aldığı albümde, en etkileyici ve vurucu melodilerin bu şarkılarda olduğunu görebilirsiniz. Sırf başlangıçları gayet sakin diye çalar saat melodisi olarak kullandığım kimi şarkılar; güne rezil, kepaze bir şekilde başlamama neden olmuştu bir dönem. Tavsiyem, bu hataya siz de düşmeyin.

Şimdiye kadar “Stationary Traveller” hakkında yazılan onlarca yazının ortak bir noktası vardı: Bu albüm, zamanın pop müzik kültürüne hizmet edecek şekilde yapılandırılmıştı ve progresiflikten hayli uzaktı. Ancak göz ardı edilen gerçek şu ki; bu yapım hüzünle yoğrulan, içinde bol miktarda acı ve endişe barındıran bir albümdü ve her zamanki oranda progresiflik, bu amaca hizmet etmeyebilirdi. Yoksa Lady Fantasy, Song Within a Song ya da Unevensong gibi işlere imza atıp adeta “Biz bunları ve daha fazlasını rahatlıkla yapabiliriz!” diyen bir grup, sırf popülerlik uğruna veya yeteneklerinin azalması dolayısıyla böyle bir albüm için kolları sıvamazdı.

Tarihi olayları zamanı içerisinde değerlendirmek en doğru tavırdır. Müzik eserlerini de kendi zamanları içinde değerlendirmenin ve eserleri ortaya koyan müzisyenlerin hissiyatlarını anlamaya çalışmanın, gerçek bir müzikseverin takınması gereken en önemli tavır olduğuna inanıyorum. Bu bağlamda bakıldığında “Stationary Traveller”, Camel’ın en iyi albümü olmayabilir ancak ondan önce çıkan en iyi albümleri olmasaydı, rahatlıkla grubun en iyi albümü olabilirdi diyebilirim.