Baha ÖZER

Hayatı sürekli yarış içinde geçmiş, sokaklar arasında koşuşturmuş, insanlar arasında debelenmiş bir varlığın yaşam karşısında var oluş sebebini idrak etme ve bir yerlere kaçıp gitme isteği bir birey için kazanım olabiliyor. Sonu gelmeyecekmiş gibi görünen kalabalığın içerisine dalıp “ben burada ne yapıyorum, hayata dair kendim için gelecekte ne yapabilirim, alıp başımı buralardan çekip gitsem tek başıma yaşasam kendim için mutluluğu biraz olsun yakalayabilir miyim?” gibilerinden sorular insanın içinde aslında bir kaçış isteğini de tetikliyor.

İnsanın iç dünyasına yolculuk yapması bir anlamda onu özgürleştirir. Doğa ile bütünleşmek, o mistik dünyanın kapılarını aralamak, bir dağın eteğinde bacaklarını birbirine kavuşturup o ağaçlardaki yaprakların savruluşuna bakmak veya saatlerce o yemyeşil otların üstüne yatıp o masmavi güzelliği karşında izlemek elbette bu yolculuğun daha da içselleşmesini sağlayacaktır. Doğa, insanın konuşmasına da yardımcı olur, insanı tetikler. Çok yoğun melankolik duygularla bezenmiş insanların anlatacak hikayeleri de acıdır. Anlattıkça, o her biri öte yana savrulan yapraklar gibi, sözcükler içinde depreşir de depreşir. Bazen 1.5 dakikalık bir gitar senfonisi bile size bütün doğayı sunar, bütün çıplaklığıyla…

Kaçış edebiyatı değil anlatmak istediğim, Münih ile Stuttgart arasında eski bir yerleşim yeri olan Augsburg’da yaşayan Danijel Zambo’nun müziğiyle hissettirdikleridir bunlar. Zaman buldukça doğaya kaçan ve çok mistik fotoğraflar çeken Danijel, hayatının büyük bir bölümünde ise o büyülü dünyaya kapılarını açıyor. Huzurun, aksi duyguların tarifini de yadsımazsak melankolinin, o tarif edilmez nesnelerin dünyasına giriş yapmamızı sağlıyor. Danijel’in doğa ile iç içe olmasının sebebi de o doğa annenin bahşettiklerine karşı beslediği o yüce sevgi ve hayranlık derecesinde bağlılık oluyor.

Doğa annenin bir insanı nasıl da böylesine aşık edebildiği ve o insanın da doğa uğruna ne serenadlar bestelediği aşikar. Kendisinin elektronik etkili çalışmaları yanında folk ve neofolk eserleriyle de ilgilenmesi onun çok detaylı ve geniş bir müzikal fikirlere sahip olduğunu gösteriyor. Alman neofolk sahnesinin ne kadar da geniş olduğu biliniyor fakat yer altındaki böylesine inci taneler bir bir ortaya çıkıyor ve bize gün yüzlerini gösteriyorlar. Danijel’in Walden ismindeki bu projesinde 2012 yılında sınırlı sayıda piyasaya sürüldüğü o kopyada My Dying Bride’dan The Cry Of Mankind, Burzum’dan Hvis Lyset Tar Oss, Katatonia’dan Nowhere, Darkthrone’dan Transilvanian Hunger gibi eserlerin klasik/akustik gitar eşliğinde yorumlanması benim oldukça ilgimi çekmişti ve bunu başarılı da buldum. Ardından gelen Walden isimli aynı adlı çalışmada ise fotoğraf sanatçısı Antonio Vicheva’nın çalışmaları kullanılmış ve müzikal olarak ise Norveç’in o melankolik ve mistik doğasının temel alındığı besteler üretilmiştir. Böylesine güzel doğa fotoğraflarıyla birlikte o dramatik akustik gitar ezgileri bu konsept çalışmasının başarısını da iki katına çıkarmıştır. Bu çalışma elbette Empyrium eserlerini ve Ulver’in o mükemmel Kveldssanger adlı çalışmasını anımsatmaktadır.

Walden’in son çıkardığı 2013 yılı albümü Wenn die ersten Blätter fallen (When the First Leaves are Falling) ise Danijel’in yine tek proje olarak ortaya sunduğu ancak bu sefer Empyrium etkilerinin daha fazla görüldüğü, sadece bu da değil Tenhi’nin o etnik süslemelerinin de etkisinde kaldığı ve ucundan kıyısından Ulver taraflarından beslendiği mükemmel bir çalışma olmuş diyebilirim. Son derece naif 10 adet melankolik eserin yer aldığı bu albüm kış mevsimine adanmış bir ağıttır. Zaten albümle aynı adı taşıyan çalışmanın ilk duyulduğu anda bunu hissedeceksiniz, doğa sizi karşılayacak.

Neden çok yoğun bir şekilde akustik enstrümanların kullanıldığını eleştirmekten öte özellikle bu albümde yaylıların da kullanıldığına şahit oluyorum. Klavye ile verilen ani patlamaların nedeninin ise Tenhi müziğinden alındığını düşünmekten kendimi alıkoymuyorum. Wanderin im Moor gibi romantik eserlerin, koroların, vals vari melodilerin ve minimalist yaratım sürecinin bu albümün her noktasına nüfuz etmesinin memnuniyetliğini yaşayarak Danijel’in müzikal fikirlerinin ne kadar da sofistike düzeyde olduğunu kolaylıkla anlayabiliyorum.

2:52 süreye sahip Sonne Erhelt Das Nebelmeer’in kısa süreliğine de olsa bir insana arkadaşlık etmesi ona geçmişini hatırlatması elbette olası bir durum ancak öbür yandan bu barış dolu melodiler kendi içinde ters çevrilip insana acı da verebiliyor. Müzik ile resim çizmek böyle bir şey olmalı. Karakterli verilen o tınılar bir yaprağın ağaçtan salınıp düşüşüne benziyor ve siz ne olduğunu çok iyi hayal edebiliyorsunuz. Doğa tasvirinin melodilerle bu denli içsel yapıldığına çok az şahit olmuşumdur. Doğa tasviri ve yalnızlık. Bu albüm bunu çok iyi yaşatıyor, gerçekten.

Belki de, belki de bu müziğin tarifi Kieślowski’nin “Krótki film o milosci” adlı filminin son sahnelerinde yüzümüze vurulmuş Magda’nın yalnızlığıdır. Ah be!