Baha ÖZER

İnsanı üzmek kolaydır. Bir duygunuza darbe yemişseniz, benliğinize farklı taraflardan gelen o yumrukları savuramamışsanız ve kendi içinizde hissettiğiniz o soğuk duyguları yoldan geçerken yanınızda bırakamıyorsanız hayat karşısında o kadar da şanslı değilsiniz demektir. İnsan bazen güçlü olmak istemiyor belki de bu duyguyu kendinde bulamıyor ve bir şekilde koyveriyor kendisini yaşamın kucağına… Bir kötülüğü savuşturamamış, aldatılmışlığı yaşamış, yalnızlığın getirdiği o hissiz ve kaskatı duyguların esaretini bünyesinde hissetmiş ve bu şekilde yara almış duygusuna bu değişmez hisleri yaşatabilmiş insan, hayatın karşısında gücünü gittikçe kaybeden bir canlıya dönüşmüştür.

Hayatımızın bir kısmında bu duyguları elbet yaşarız. Gücümüzü kaybederiz ve bir melodiyle de olsa yaşadıklarımız bir film şeridi gibi gözümüzün önünden geçer. “Tragedies” işte bu duyguları hissetmemize hem şahit oluyor hem de insanı bu derece soğuk ve kaskatı yapan bu sesler iç dünyamızın fotoğrafını çekiyor, yüzümüze tokat vuruyor. Kendi resminle başbaşa kalıyorsun. Bir umut var mı?

Doom Metal ya da Funeral Doom fark etmiyor. O ritim gitarın ağır ve karanlık tarafı her zaman bir çekici gelmiştir bana. Black Sabbath etkisinden midir bilmem, Candlemass vb. grupları da oldukça ilginç ve çekici bulurum. Hatta bir dönem Theatre Of Tragedy’nin “Velvet Darkness They Fear” adlı başyapıtının sözlerini edebi bulup müziğini de sanki doom metalmiş gibi dinlediğim zamanlarda olmuştur. Norveç’ten filizlenen Funeral ise bu müzik türünün nasıl olduğunu, nasıl olması gerektiğini, bir albümün nasıl Doom, ya da Funeral Doom Metal olacağını çok keskin çizgilerle çizmiştir. Tıpkı Thergothon gibi Skepticism gibi Funeral da bu müzik türünün klas yönünü temsil ediyor ve ilk demosu “Tristesse”de olduğu gibi yoğun bir bitmişlik duygusunu şarkılarına yansıtıyor. “A Poem For The Dead” başladığında o buz gibi gitar tınıları sizi eve davet eder ve duygularınızı ele geçirir.

1994-1995 yıllarında Doom ve Funeral Doom türlerinde neredeyse en yetkin örnekler verilmiştir. Skepticism “Stormcrowfleet”i, Thergothon ise “Stream from the Heavens”ı çıkarmıştır ve Funeral ise “Tragedies” ile başarması zor bir konum yakalayarak türün en iyilerinden birisi olmuştur. Bu çalışmada çok önemli gördüğüm birçok nokta mevcut. İlk olarak kadrodan bahsetmek istiyorum. Toril Snyen, “Tragedies” albümündeki kadın vokal görevini oldukça başarılı bir şekilde gerçekleştirmiş. Öyle ki, kaskatı bir şekilde dinlediğiniz bu şarkılarda sanki edebi bir metin okuyormuş gibi eski dil telaffuzlarını da soprano vokallerine yansıtarak muhteşem bir performans sergilemiştir. Bunun dışında şu an artık hayatta olmayan 2003 yılında intihar etmiş vokalist-basçı “Einar Andre Frederiksen” ve 2006 yılında intihar yüzünden kaybedilen gitarist “Christian Loos”un bu albümü başarılı bir şekilde sırtlayışlarıdır.

Bu iki müzisyenin neden intihar ettiği konusunda ise pek bir bilgiya sahip değilim ama grubun şarkı sözlerini incelediğimde ve Norveç’in o karanlık ve depresif doğasını hatırladığımda bunun neden olduğunu az çok kestirebiliyorum. “Tragedies” albümündeki kadın vokaller sizi nasıl ki hüzünle karışık bir umuda yolluyorsa, neredeyse her şarkının başlangıcındaki o gitar melodileri de melankolik düzeyi yüksek şarkılara da iyi bir cila oluyor. Gırtlaktan gelen o vokallerin sahibi Einar gerçekten de rahatsız edici bir vokal anlayışı sergiliyor. Grubun bu albümündeki lirikal yönü ise direkt olarak aşk için karamsarlığa düşme, yalnızlık, üzüntü, inançlar ve genel olarak ümitsizlik hakkında. “Tragedies” size türün diğer gruplarının yaptığı gibi hipnotik duygular, dahiyane melodiler vermez, ancak basit geçişlerle ve noktalara temas eden zeki nüanslarla sizi etkisi altına alır. İlk önce o soğuk ve hissiz klasik gitar melodileriyle sizi yumuşatır, Toril Snyen’in meleksi vokalleriyle belli bir his dünyasına yöneltir. Ardından ise uçsuz bucaksız bir dünya bahşeder.

Gerçekten de bu grubun edebi bir yönü olduğunun kanısındayım. Liriksel düzenlemeler sanki bu yönde… Seçilen fotoğraflardaki o hüzünlü tasvirler ise çok ilgi çekici. Sanki orta çağ zamanında bir yerlerden geliyor. “Tragedies” artık bu türü yakın takibe almış dinleyiciler tarafından kült statüsüne eriştirilmiştir. Bu tarzın artık çok yenilik içermemesi en önemlisi kendisini yenileyememesi birçok dinleyici tarafından eleştiri konusu da olabilmekte ancak geçmişte çıkarılmış bu ve bunun gibi nadide yapıtların uzun senelerce dinlenecek olması da bir artı olarak görülebilir. Çünkü çoğu kişi tarafından kabul görmüş bir tarzdan bahsetmiyoruz. Doom ya da Funeral Doom Metal müziğinin hangi karakter yapılarına sahip olduğu biliniyor ve bunu bilerek kişi de bazen buna ön yargı ile buna bakabiliyor, eleştiriyor. Bu albümde de bahsettiğim özellikleri bünyesinde taşıyan nitelikler mevcut ancak bu en üst kalitede olduğu için tarzın en yetkin örneklerinden birisidir diyebiliyorum.

“Taarene” adında Norveççe bir şarkıyla başlayan bu albüm beste içerisindeki gitar sololarıyla ve klasik gitar geçişleriyle farklı bir kimlik taşıyor. Aynı şekilde ikinci şarkı “Under Ebony Shades”de ise hemen girişteki klasik gitar ve Toril ninnisiyle de üstünden karamsarlık fışkırtıyor. 14 dakikalık “When Nightfall Clasps” ise “Tragedies”in en devasa şarkısı. Ağır ritimleriyle, karizmatik girişiyle çok ilgi çekici. Viyolin destekli girişiyle depresif bir örnek sunan “Moment In Black” ise oldukça melankolik bir beste. Şarkılar genelde çok uzun fakat birbirini tekrar eden melodiler fazla yok. Bu açıdan da müzikal yönden olumlu sözler söyleyebiliriz.

“Tragedies” için My Dying Bride’ın yaptığı gibi keman destekli, viyolin destekli bir şey düşünülebilir miydi diyorum ama sonra bu düşüncemden vazgeçiyorum. Çünkü çıplak olarak bu albüm her şeyiyle mükemmel. Hayatımızı ümitsizlikler, karamsarlıklar çepeçevre sarmış ve bir melodiyle de olsa bu duygusal insanları hüzne sürükleyen onlarca şarkı, onlarca grup var. Funeral bu topluluklardan sadece bir tanesi. Şarkılar ve trajediler, evet belki bir şekilde melankolik yönümüzün açığa çıkmasına yardımcı oluyor ama şu da var, bu karamsar melodiler insanı ilginç bir şekilde hayata karşı dimdik ayakta tutuyor. Norveç’te yaşasaydım bundan farklı düşünür müydüm bilmiyorum. Çaresizlik, gözyaşları ve trajediler… Öznelden gelip evrenselliğe uzanan o sözler…

Einar Andre Frederiksen ve Christian Loos anısına…