Hep efsane albümler yorumlanmaz değil mi? Bu kritikte de Maiden’ın genel kanı itibarıyle en az başarılı albümlerinden birini yorumlayalım.

Iron Maiden, 1988’de ‘buzdağlı’ albümünün turnesine çıkmış; ilk defa bir festivalde headliner olarak sahne almıştı. Donington Park’ı dolduran 107.000 şanslı dinleyici, grubun efsanevi kadrosunu gencecik halleriyle canlı dinleme şansına erişmişti. Son derece başarılı bir turnenin ardından sıra yeni albüme gelmişti. Steve, grubun son iki albümünde uyguladığı klavye ve synth ögeleriyle süslenmiş sound’unun artık yeterli olduğunu düşünerek Killers gibi ilkel ve vahşi bir albüm yapıp köklere dönmeyi teklif etmişti. Bu duruma, grubun modern müzik anlayışlı elemanı Adrian Smith karşı çıktı. Müzikal anlamda “Seventh Son of a Seventh Son”dan da ileri yöne gidebileceklerini düşünüyordu. Bu durum East End’li hemşerimi kızdırdı ve Smith’e şöyle dedi: “Maiden’a kendini yüzde yüz vermiyorsan hiç vermiyorsun demektir. Ayrılmayı düşünüyorsan hiç düşünme”. Sonuçta usta besteci Adrian Smith gruptan ayrıldı ve solo projeler üretmeye başladı. Grupta Maiden dışında solo takılan başka bir eleman daha vardı: Bruce Dickinson. Yeni gitarist olaraksa Bruce’un solo albümü “Dövmeli Milyoner”de üstün bir performans sergileyen Janick Gers alındı. Ian Gillan ile çalışmış bir gitaristti kendisi. Janick’in yeni albümde besteci olarak ismi geçmeyecekti. (Bir Talisman çok keleş olurdu bu albüme ama neyse.)

Bruce Dickinson, “Elm Sokağı’nda Kabus 5” filminin soundtrack’i için Bring Your Doughter… To the Slaughter isimli bir parça bestelemişti. Steve, parçayı duyunca çok beğendi ve “Bunu mutlaka Maiden’a saklamalıyız’’ dedi. Sonuçta söz konusu şarkı, albümün hiti olarak grubun İngiltere listelerine 1 numaradan giren ilk ve tek single parçası olacaktı. Çok sevdiğim bir parçadır. (Ama yani niye Aces High veya The Clairvoyant değil de bu parça 1 numara oldu, onu da sorgulamak lazım.) Evet. Sonuçta Maiden’ın 90’lara giriş albümü “No Prayer For the Dying”, 1 Ekim 1990’da piyasaya çıktı. Bilen bilir. Bu, bir Maiden sonbahar albümüydü.

Bu kritikte şarkıları uzun uzun incelemeye gerek görmedim. Kısaca görüşlerimi belirtirsem açılış parçası Tailgunner herhalde kimsenin itiraz etmeyeceği çok güzel bir beste. Holy Smoke, çocuksu klibiyle tepki çekse de en azından ele aldığı konu itibarıyle (din tüccarlarını eleştiriyor) bence hoş bir şarkı. Albümle aynı adı taşıyan parçanın sözleri çok beğeniliyor ama beste anlamında bir Children of the Damned değil. Sonraki iki parça Public Enema ve Fates Warning ise bence “Maiden kötü beste yapmaz lannn!” diyen tezi çürüten parçalar. Hatta Fates Warning, bence Angel and Gambler’dan bile kötü! The Assassin ve Run Silent ise benim beğendiğim ama genel itibarıyla çok tutulmayan parçalar. Hooks in You ise eser sahibi olarak Adrian’ın isminin yer aldığı bir beste. Charlotte the Harlot ve 22 Acacia Avenue şarkılarının devamı niteliğinde sözleri var. Ama beste anlamında ikisinin yanında da Mustafa Topaloğlu bestesi gibi kalıyor. “Kızını getir” şarkısını ise anlatmıştım. Son olarak Mother Russia genel kanı itibarıyle -ki ben de öyle düşünüyorum- single parçalarından sonra albümün en sevilen parçası. Ama 80’lerde çıkan albümlerin epik parçalarıyla bir kıyaslamak lazım gene de…

Albüm turnesinde konserlerin izleyici kapasiteleri azaltıldı, dekorlar küçültüldü. Fanlar bu durumu olumsuz karşıladı. Ayrıca belki inanmayacaksınız ama 500.000’i aşan satışıyla platin plak kazanan bir albümdür bu.

“No Prayer for The Dying” albümü, “buzdağlı” ve “zaman makinalı” albümlerin modern ve kulağa hoş gelen sound’larının ardından bir eskiye dönüş çabası. Ama ne yazık ki albüm kaydı, benim “orman soundu” diye nitelediğim şekilde yapılmış. Bruce, 90’larda çok moda olacak gırtlaktan, kirli vokal tarzında söylemiş tüm şarkıları. Sanırım bu durum, albümü ilk çıktığı günlerde dinleyen ağabeylerimizi şaşırtmıştır çünkü önceki albümlerde Bruce’un vokalleri çok pürüzsüz ve temiz idi. Bence bu tarz Bruce’a çok yakışmış. Hele bir sonraki albümde Bruce’un benzer tarz vokalleri tadından yenmez bir hal alacaktı. Bruce demişken… O zamana kadar “sinekkaydı” bir imajla görmeye alıştığımız vokalist, albüm fotolarında kirli sakallı görünüyor bu sefer.

Bruce, Maiden’dan ayrıldıktan sonra albümü çok ağır eleştirdi. Şu sözler onun:

“Dream Theater’ın demo kayıtları bile bundan iyi.”

“…No Prayer albümü içinde birkaç mükemmel şarkı bulundurmasına karşın bir bok çuvalından farksızdı. The Number of The Beast ve Piece of Mind’da serbest bir fikir akımı vardı. Daha sonraki yıllarda Steve bana ‘elimde şöyle çalışmalar var der oldu. Ben de o elindeki şeylere söz yazıp duruyordum. Bahsettiğim albümlerde parçalar hakkında Steve ile günlerce tartışıp duruyorduk hatta Number of The Beast turnesinde yumruk yumruğa kavga edecektik. Steve, bundan bir hafta sonra beni kovmak istedi ama Rod ‘onunla yaşamaya alışmalısın’ deyince bundan vazgeçti. Bugün baktığımızda o tartışmalı dönemlerden klasikleşmiş birçok parça çıktı değil mi?”

Ben bu albümün beste anlamında kötü bir albüm olduğunu düşünmüyorum. Belki de ortaokulda çok dinlediğim ilk göz ağrılarımdan biri olduğundandır, kim bilir?

En iyisi ben albüm yorumunu daha çok size bırakayım. Sizce kapak resmindeki zavallı mezarlık görevlisi boşuna mı öldü? Ya da daha açık sormam gerekirse, “arkadaşlar, sizce Bruce haklı mı?”

Emre ÇİFTÇİ