Hali hazırda çılgın atmaktaki bir THE DILLINGER ESCAPE PLAN’in daha da sapıtması için ne yapılması gerekir, şeklinde bir soruya verilebilecek yanıtlardan biri… Ya da cümleyi şöyle kuralım.

Müzikle uğraşan herhangi bir kişi ya da grubun sapıtması için ne yapılması gerekir?

Cevap: Bu kişi ya da grubun Mike Patton’la ortak bir şeyler yapması sağlanır. Doğal ortamlarına bırakılan iki taraf, bir şekilde ortaya acayip bir şeyler çıkaracaklardır. Bunun kaçarı yoktur, gözünüz arkada kalmasın.

“Calculating Infinity” ile tarzında çığırlar açan ve bir anda çok önemli bir grup haline gelen THE DILLINGER ESCAPE PLAN, sonraki “Miss Machine” ile daha ticari bir kimliğe bürünmüş, ancak sapıklığından, eşsizliğinden ödün vermemişti. Mike Patton’ın grubu keşfetmesi ve ortak çıkardıkları “Irony Is a Dead Scene” bu deli manyak ikilinin ortak paydada buluşması adına güzel bir girişimdiyse de, THE DILLINGER ESCAPE PLAN’in Patton ve dolayısıyla da FAITH NO MORE trenine bu kadar kolay ve hevesli atlayacağını sanmıyordum doğrusu.

“Ire Works” dışarıdan bakıldığında grubun parladığı, prime time’daki talkshow’lara neyin çıktığı, kariyerinde hızlı adımlarla yükseldiği bir albüm gibi gözükürken, son albümü “Option Paralysis”in çıktığı dönemde grup “Ire Works” sırasında aslında işlerin hiç de iyi gitmediğini ve grubun dağılmanın eşiğinden döndüğünü söylemişti. Albüme cilalı klipler çekildi falan ama, demek ki içerlerde bir yerlerde kaynayan bir şeyler varmış.

Ama bizi daha çok ilgilendiren olayın müzik kısmı, ve neyse ki bu kısımda bahsedilecek bir sürü şey var.

“Ire Works”te grubun o zamana kadarki en sofistike, en “salon grubu” halini görüyoruz desek yeridir. Gayet yaramaz ve ele avuca sığmaz bir grup olan THE DILLINGER ESCAPE PLAN, albümün adına kontrast oluştururcasına sakin, hatta zaman zaman da hüzünlü takılabiliyor. Grup, bir şarkısında geçen ve bence THE DILLINGER ESCAPE PLAN’in genel tavrını, havasını en iyi ifade eden, betimleyen söz olan “Balo salonuna elimde dolu bir tabancayla gelebileceğimi hiç tahmin etmezdin değil mi?” ifadesindeki gibi, elinde pompalılarla şık ve üst sınıf insanların elit ortamına dalıyor ve kimseyi öldürmeden, kan dökmeden, oradaki insanlara hayatlarının korkusunu yaşatarak mekanı terk ediyor. Bunu da, yine o şık insanlardan biriymişçesine, takım elbiseler ve güneş gözlükleri eşliğinde, yine klas bir şekilde yapıyor.

Albümün ayrıntılarına dalarsak, “Ire Works”te bahsedilecek epey şey var diyebiliriz. Bir kere albüm COHEED AND CAMBRIA’ya giden davulcu Chris Pennie’siz ilk THE DILLINGER ESCAPE PLAN albümü. Bu albümden sonra gruptan ayrılacak olan Gil Sharone’nin çaldığı davullar dışında, gitar koltuğunda da bir farklılık var; o da sinirsel bir rahatsızlıktan dolayı gitar çalma yetisini büyük ölçüde kaybeden Brian Benoit’nın yokluğunda albümdeki tüm gitarların Ben Weinman tarafından çalınmış oluşu. Yine bir detay olarak, eski THE DILLINGER ESCAPE PLAN vokalisti Dimitri Minakakis (Fix Your Face) ile MASTODON’dan Brent Hinds’i de (Horse Hunter) albümün konuk kadrosunda görüyoruz.

“Ire Works” içerisinde farklı tatlar barındırıyor dedik (ne zaman dedik?), oradan ilerleyelim. Albümde grubun daha math metal yönünü öne çıkardığı sapkın şarkılar ile, ilk örneğini Unretrofied ile gördüğümüz daha piyasa şarkılar iç içe geçmiş durumda. Onun haricinde, gergin diyemesem de, bir tür farklı atmosfer oluşturan enstrümantal pasajlar ve THE DILLINGER ESCAPE PLAN dehasını ortaya seren klavyesel ve elektronik düzenlemeler de sıklıkla karşımıza çıkıyor. THE DILLINGER ESCAPE PLAN’in yarattığı ve başka kimsenin yaratamadığı tuhaf bir tekinsizlik, tebessüm arkasına gizlenmiş önceden sezilemezlik, dozu kaçacak ve insanların canını yakacak türde bir yaramazlık, “Ire Works”ü dinlerken aklınıza gelebilecek duygulardan bazıları. Sanki bir barda oturduğunuz sırada tanıştığınız ve dertleştiğiniz bir yabancının bir anda kafanıza saldalyeyi geçirip sizi öylece bırakması gibi; asla tam olarak güvenemeyeceğiniz, hiçbir zaman tam anlamıyla sizin tarafınızda olmayacak, ancak karizması ve farklılığıyla sizi bir şekilde etkilemeyi bilecek bir yabancı gibi.

Müziğin psikolojik sorunlu yapısından dolayı, “Ire Works”ü teknik anlamda yorumlamaya gerek olduğunu sanmıyorum. Kişilik bozukluğu olan birileri tarafından yapılmış gibi duran “Calculating Infinity” kadar olmasa da, ortada normal olayan adamlardan çıkan bir şey olduğu kesin. İcra bazındaki zorluklar bir yana, şarkı düzenlemeleri de normal insanın yapacağı türde değiller.

Ve bu noktadan yola çıkarak, THE DILLINGER ESCAPE PLAN’i farklı ve önemli yapan şeye geliyoruz. O da şu ki, THE DILLINGER ESCAPE PLAN bunca saçma sapan düzenlemeyi, rifi, bin türlü bok püsürü birbiriyle iç içe, kaosun dibine vuracak şekilde kullanıyor olsa da, grubun müziğinin hiçbir anı bir duygusuzluk, bir gösteriş, bir kasış barındırmıyor. En atlamalı ve değişken bestede bile, ortada bir “olmuşluk” olduğunu, tüm o garipliklerin bile verilmek istenen duygu adına bir amaca hizmet ettiklerini görüyorsunuz. Bu yüzden de grubun konserleri hınca hınç doluyor, THE DILLINGER ESCAPE PLAN aklı başında hiçbir yorumda “Bu ne be böyle?” olarak kestirip atılamıyor.

Son paragrafta demek istediğim, “Ire Works”ün grubun o ana kadarki en uysal -ama yine tekinsiz, yine rahat vermeyen- albümü olduğu, ancak sahip olduğu çeşitli etkilenimler ve fikirsel zenginliklerle, gayet zevkli bir dinleti sunduğu. THE DILLINGER ESCAPE PLAN’in eski damardan math metal haliyle sevenlerin pek tutmadığı bu albüm, grubun o halini dinlemekte zorlanıyor ve “Birazcık daha az deli olsa bunları gayet güzel dinlerim” diyorsanız, muhtemelen hoşunuza gidecek sayısız an barındıracaktır.

Bu kadar çok farklı şey yapıp da ortaya bir çorba çıkarmamayı başarmak, üstelik de bunu duygusunu vererek yapmak; işte bütün mesele.